Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede daha etkin denetim mekanizması oluşturmak amacıyla ilgili kurumların katkılarıyla hazırlanan ‘Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı’nın uygulanmasına devam ediliyor.
Bu kapsamda, kurumlar arası işbirliğini artırmak için 30 Eylül-1 Ekim 2022 tarihlerinde Afyonkarahisar'da idari yargı mensupları başta olmak üzere akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede görevli ve yetkili kurumların katılımıyla çalıştay düzenlendi.
Bu kapsamda dış satışlara ilişkin düzenleme yapılması ile akaryakıtın fiziki ve mali hareketlerinin izlenebileceği bir sistem kurulması amacıyla teknik çalışma grupları oluşturuldu.
Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele konusunda ikincil mevzuat güncellenirken, kamuoyu bilincinin artırılmasına yönelik kamu spotu hazırlandı.
Geçen yıl 1404 ton kaçak akaryakıt ele geçirildi
Bu süreçte, petrol piyasasında gerçekleştirilen mali ve idari usulsüzlüklerin tespiti için piyasa denetimlerine devam edildi. Bakanlık bünyesinde gerçekleştirilen risk analizi çalışmaları, denetimler ve operasyonel faaliyetler neticesinde 2022 yılında 1404 ton kaçak akaryakıt ve akaryakıt harici petrol ürünü ele geçirildi.
Yürütülen soruşturmalar kapsamında 8 bin 126 ton kaçak akaryakıt ve akaryakıt harici petrol ürünü tespit edildi.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyetlerine devam eden Akaryakıt Özel Ekibi de Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu üzerinden yapılan görevlendirmelerle çalışmalarını etkin bir şekilde yürütüyor.
Yapılan yasal düzenleme neticesinde piyasada faaliyetleri riskli görülen 13 akaryakıt dağıtım şirketi ve bağlantılı birçok bayinin usulsüz faaliyetleri ortaya konuldu. İlgili kurumlarla koordineli olarak yürütülen çalışmalar sonucunda bunların mükellefiyetlerinin sonlandırılmasına ve lisanslarının iptal edilmesine katkı sağlandı.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu dağıtım şirketlerince 5 ayda düzenlenen sahte fatura tutarı 3,8 milyar lira, oluşan kamu zararı 1,5 milyar lira olarak hesaplandı.
Sektördeki kaçakçılık eğilimleri sürekli takip edilerek özel ekip tarafından gerçekleştirilen denetimler neticesinde yazarkasa ve otomasyon sistemlerine müdahale ederek kurulan yasa dışı gizli düzeneklerle kayıt dışı akaryakıt sattıkları tespit edilen 44 bayi hakkında Vergi Usul Kanunu'nda suç olarak tanımlanan usulsüzlük fiilleri tespit edildi. Bu bayilere yönelik inceleme başlatılarak faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmaları sağlandı.
Ayrıca piyasaya sahte fatura süren bayiler mercek altına alınarak 58 bayinin 6 ayda 5,7 milyar lira sahte fatura düzenlediği ortaya konuldu.
Gerekli incelemenin başlatılması sağlandı
Bakanlıkça yürütülen çalışmaların sonuçları Vergi Denetim Kurulu ve Gelir İdaresi başkanlıklarıyla paylaşılarak bu firmalar hakkında gerekli incelemelerin başlatılması sağlandı.
Geçen yıl yürütülen çalışmalarla, dağıtıcı firmalar tarafından sahte akaryakıt alış-satış faturaları düzenlenmesi ve bayiler üzerinden bu faturaların iç piyasaya sürülmesi, bayilerce dağıtıcılarından yasal olarak temin edilen akaryakıtın faturasının komisyon karşılığı farklı sektörlerde faaliyet gösteren son kullanıcılara düzenlenmesi, akaryakıtın ise faturasız/kayıt dışı olarak piyasaya sürülmesi, kayıt dışı temin edilerek bayiler üzerinden piyasaya sürülmek istenilen akaryakıtın sevk ve satışına yasal görünüm kazandırılması amacıyla sahte fatura kullanılması, yazarkasa ve otomasyon sistemlerine usulsüz müdahalede edilerek yapılan akaryakıt satış verilerinin silinmesi gibi usulsüzlüklerin önüne geçildi.
Dış satış yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine yönelik mücadele sürecinin sonucunda, yaklaşık 53 milyar liralık kamu zararı engellendi.