Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Başkanı Mahmut Sami Şahin, Enstitünün, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) Projesi'nin "onaylı malzeme kuruluşu olarak yetkilendirilmesi sonucu verilen hizmetlerle yaklaşık 4 milyar liralık yerli malzemenin sanayicilerden tedarik edilerek projede kullanıldığını bildirdi.
Şahin, AA muhabirine, TSE'nin, uluslararası standardizasyon kuruluşlarında aktif görev üstlenen, yaygın hizmet ağıyla değer üreten ve iş dünyasını ihtiyaç duyduğu tüm alanlarda deney-muayene-gözetim-belgelendirme gibi uygunluk değerlendirme hizmetleri veren yetkin kuruluş olduğunu söyledi.
Sanayicilerin yüksek kalitede, uluslararası standartlara uygun üretimine hizmet eden TSE'nin sadece ülkede değil, uluslararası alanda da tercih edilen, prestijli bir marka değerine kavuştuğunu ifade eden Şahin, "İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsünün kurulmasına öncülük eden, Türk cumhuriyetlerinde standardizasyon teşkilatlarının tek çatı altında toplanmasını sağlayan TSE, dünyanın birçok ülkesindeki kuruluşlarla kurduğu güçlü iş ilişkileriyle sanayicilerimizin yaşayabileceği olası teknik engelleri bertaraf etmekte. TSE, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi doğrultusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının hedeflediği yüksek katma değerli üretim, sanayide verimlilik artışı, dijital dönüşüm alanlarında standardizasyon ve uygunluk değerlendirme hizmetleriyle yenilikçi mal ya da hizmetlerin üretilmesine zemin hazırlayarak, girişimciliği desteklerken diğer yandan alanında sahip olduğu tecrübe ve deneyimle öncü rol oynuyor." diye konuştu.
Şahin, TSE'nin Türkiye'nin enerji politikası doğrultusunda da faaliyetler yürüttüğüne işaret ederek, ülkenin elektrik üretiminin yüzde 50'sinden fazlasının ithal kaynaklardan elde edildiğine dikkati çekti.
Türkiye'nin, daha fazla yatırım yoluyla yerli üretim kapasitesini artırmak amacıyla enerji sektöründe yeniden yapılanma arayışına girdiğini vurgulayan Şahin, şöyle konuştu:
"Ülkemizin ekonomik büyümesi ve gelişimine paralel 2017'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız 'Milli Enerji ve Madencilik Politikası'nı açıklamıştır. Politika, öncelikle Türkiye'nin ithal enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmayı amaçlarken üç ana noktaya odaklanmaktadır. Bunlar, enerji arz güvenliğinin iyileştirilmesi, yerli enerji kaynaklarının kullanımının artırılması da dahil yerelleştirme, enerji piyasalarında öngörülebilirliğin geliştirilmesidir. Diğer taraftan Türkiye'nin On Birinci Kalkınma Planı enerji konusunda önemli hedefler ortaya koymaktadır."
TSE'NİN AKKUYU NGS'YE SAĞLADIĞI DESTEKLER
Şahin, ülkenin ithal enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmak, enerji arz güvenliğini iyileştirmek amacıyla Akkuyu NGS'nin inşası ve işletilmesi için Türkiye ile Rusya arasında anlaşma imzalandığını anımsatarak, santralin ilk ünitesinin inşaatının da Nisan 2018'de başladığını dile getirdi.
TSE'nin proje kapsamında yürüttüğü faaliyetleri anlatan Şahin, "Akkuyu NGS'nin inşasında kullanılacak 'Güvenlik Seviyesi 4 ve herhangi bir güvenlik sınıfına girmeyen ürünlerin' yerli üreticilerden tedarikine yönelik görüşmeler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı koordinesinde 2012'de başlatılmıştı. ROSATOM ve REIN (Rosatom Energy International) firmalarıyla yapılan görüşmeler ve denetimler neticesinde 7 Ocak 2020'de TSE, Akkuyu Nükleer AŞ tarafından Türkiye'de 'Ana Malzeme Bilim Kuruluşu' olarak yetkilendirildi." ifadelerini kullandı.
Şahin, yetkilendirmeye göre TSE'nin, nükleer santral inşasında kullanılacak, yerli üreticilerden tedarik edilecek ürün ve ekipmanların proje normlarını kapsayacak şekilde test ve belgelendirme yapılmasından sorumlu olduğunu bildirdi.
Ayrıca, malzeme üreticilerinin teknik şartnamelerine göre üreticiler tarafından hazırlanacak malzeme, baz materyal imalat prosedürü dokümanlarının hazırlanmasında teknik destek sağlanması konusunda da TSE'nin sorumluluğu olduğunu vurgulayan Şahin, şu bilgiyi verdi:
"Enstitümüz, ekipman üreticilerinin Akkuyu NGS teknik şartnamelerine göre üreticilerce hazırlanacak ekipman imalat prosedürü dokümanlarının hazırlanmasında teknik destek sağlanması, şartnameye göre üreticiler tarafından hazırlanacak malzeme, materyal imalat prosedürü dokümanı kapsamında test programlarının oluşturulması, ekipmanların ve malzemelerin tasarım ve sismik hesaplamalarında teknik destek sağlanması, nükleer güç santrallerinde kullanılacak ürünlerin standardizasyonu, IC İçtaş-Titan 2 Ortaklığı tarafından talep edilen teknik karşılaştırma raporlarının düzenlenmesi ve ikame yerli ürünlerin tespit edilmesinden de sorumludur."
Şahin, TSE tarafından, Akkuyu NGS'ye verilen hizmetlerin, Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı bünyesinde sürdürüldüğünü belirterek, uzmanların doküman hazırlıkları, standart karşılaştırma, laboratuvar hizmetleri, belgelendirme hizmetleri ve süreçlerin yönetimini sağlamakla yükümlü olduğunu ifade etti.
YERLİ ÜRÜN TEDARİKİNİN ÖNÜ AÇILDI
Akkuyu NGS'nin inşasındaki ürün gruplarına yönelik çalışmalara dikkati çeken Şahin, şunları kaydetti:
"Donatı çelikleri, I profiller, su, ısı izolasyon, yangın ve akustik malzemeler, boya ve kaplama malzemeleri, kablolar, kaynaklı imalata yönelik sistem ve belgelendirme usulleri, ürün grupları olarak belirlenmiştir. Bu grupların standart karşılaştırmaları proje ekibimizce yürütülmekte. Aynı zamanda gerek karşılaştırma raporunu gerekse teknik raporları hazırlarken laboratuvarlarımızdan destek alınmaktadır. Enstitümüzün, Akkuyu NGS'ye onaylı malzeme kuruluşu olarak yetkilendirilmesi sonucunda verdiğimiz hizmetlerle 200 milyon dolar yani yaklaşık 4 milyar lira tutarında yerli malzeme sanayicilerimizden tedarik edilerek Akkuyu NGS Projesi'nde kullanılmıştır. Bu tutarın santralin tamamlanmasıyla 1 milyar doların üzerinde olmasını hedefliyoruz. İş dünyamızın ulusal ve uluslararası faaliyetlerine destek olan, yurt içi ve yurt dışında ihtiyaç duyduğu standardizasyon ve uygunluk değerlendirme hizmetlerini sağlayan TSE'nin güçlenerek yoluna devam etmesi, ülkemiz sanayisinin de aynı doğrultuda ve sürdürülebilir biçimde güçlenmesini sağlayacak."