Dünya ekonomilerinde gittikçe artan resesyon endişesi riski varlık fiyatları üzerinde etkili olmayı sürdürüyor.
Küresel merkez bankalarının enflasyon ve resesyon riskleri arasında para politikasında izleyecekleri yola ilişkin belirsizlikler pay piyasalarını baskılarken, bu hafta para politikası yetkililerinin açıklamalarının piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor.
Özellikle Fed Başkanı Powell'ın çarşamba ve perşembe gün yapacağı açıklamaların Fed'in gelecek döneme ilişkin adımlarına yönelik belirsizlikleri azaltacağı tahmin edilirken, Powell'ın daha da şahinleşmesinin ülkede resesyon fiyatlamasını güçlendirebileceğinden endişe ediliyor.
Fed yetkilileri geçen haftaki para politikası toplantısında şahin duruşlarını korurken, 1994'ten bu yana ilk defa gerçekleşen 75 baz puanlık faiz artışının temmuz toplantısı haricinde de tekrar edilip edilmeyeceği soru işaretlerinin başında geliyor.
Para piyasalarında yüzde 95 ihtimalle Fed'in temmuzda 75 baz puan faiz artışına gideceği fiyatlanırken, hafta sonu açıklamalarda bulunan Fed yetkilileri makroekonomik verilerde enflasyona ilişkin ipuçlarının politika kararlarında etkili olacağını dile getirdi.
Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, ülkenin resesyona girmeyeceğini düşündüğünü belirtirken, bankanın enflasyonla mücadelede faiz artışında geç kalmasının ülke ekonomisine zarar verdiğini söyledi.
Fed üyesi Christopher Waller ise, makroekonomik verilerin beklentilerini karşılaması halinde temmuz ayında da 75 baz puanlık faiz artışını destekleyeceğini dile getirdi.
BRENT PETROL HAFTAYA DÜŞÜŞLE BAŞLADI
Dünya genelinde artan resesyon riskiyle birlikte ekonomik aktivitenin yavaşlayacağına ilişkin beklentiler sonrası Brent petrolün varil fiyatı yeni haftaya da düşüşle başlarken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,5 altında 110,9 dolardan alıcı buluyor.
Hafta sonunda 17.622 dolara kadar gerileyen Bitcoin ise, güçlü bir alıcının piyasaya girdiğine yönelik söylentilerle kayıplarını büyük oranda telafi etmesinin ardından 20.000 doların jemen altında dengelendi.
Cuma günü New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 0,22 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,46 değer kazanırken, Dow Jones endeksi yüzde 0,13 düşüş kaydetti. ABD'de piyasalar bugün tatil nedeniyle kapalı olacak.
Avrupa'da bugün gözler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları başta olmak üzere ECB yetkililerinin sözle yönlendirmelerine çevrildi.
Geçen hafta bölge ekonomilerinin kırılganlıklarını azaltmak için acil toplanan ECB, tahvil faizleri arasındaki farkın hızlı bir şekilde artması halinde devreye girecek yeni bir araç üzerinde çalıştıklarını duyurmuş, kararın ardından İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerin tahvil faizleri gerilemişti.
Bugün ECB yetkililerinin söz konusu araca ilişkin daha kapsamlı bilgi vermesi bekleniyor.
Öte yandan, Fransa'daki genel seçimlerin ikinci turu tamamlanırken, sandık çıkışı anketlerine göre, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Ensemble (Birlikte) ittifakı Ulusal Mecliste salt çoğunluğu elde edemiyor.
Cuma günü Avrupa borsaları küresel piyasalara paralel karışık bir seyir izledi. Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,67 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,29 yükselirken, İngiltere'de FTSE 100 yüzde 0,41 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli işlem kontratları yeni haftaya ise düşüşle yükselişle başladı.
Asya pay piyasaları resesyon endişelerinin güçlendiği haftaya karışık bir seyirle başlarken, ABD ile Çin arasında artan gerilim de pay piyasalarını baskılıyor.
Tayvan boğazının "Uluslararası su" olup olmadığı konusunda iki ülke arasındaki görüş ayrılığı keskinleşirken, söz konusu durum bölgede risk algısını artırıyor. Bununla birlikte, ABD Başkanı Joe Biden'ın bazı Çinli şirketlere uygulanan gümrük vergisinde indirime gidebileceğine ilişkin haber akışı ise Çin pay piyasalarını destekliyor.
ÇİN SABİT BIRAKTI...Öte yandan, Çin Merkez Bankası bugün 1 ve 5 yıllık borç verme oranlarını beklentilere paralel sırasıyla yüzde 3,70 ve yüzde 4,45'te sabit bıraktı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,5 değer kaybederken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
TCMB FAİZİ SABİT BIRKMASI BEKLENİYORYurt içinde, gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) perşembe günü yapacağı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına çevrilirken, AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, TCMB'nin politika faizini yüzde 14'te sabit bırakacağını öngörüyor.
Cuma günü dünya borsalarından pozitif ayrışan BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,93 artışla 2.533,33 puandan tamamladı.
Dolar/TL ise cuma günü yüzde 0,1 artışla 17,3265'ten kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 17,3430 seviyesinde işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olduğunu, yurt dışında ise ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamalarının yanı sıra Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile Avro Bölgesi'nde ödemeler dengesi verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2.520 ve 2.500 seviyelerinin destek, 2.560 puanın direnç konumunda olduğunu söyledi.
DÜNYA BANKASI'NDAN UYARI
Dünya Bankası Başkanı David Malpass, Rusya`nın Ukrayna`yı işgali gıda, enerji ve gübre fiyatlarının yükselmesine yol açtığı için küresel bir durgunluğun kaçınılmaz olabileceği konusunda uyardı.
Çarşamba günü ABD Ticaret Odası'nın düzenlediği bir etkinliğe katılan Malpass, Almanya ekonıomisinin, enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle belirgin şekilde yavaşladığını söyledi. Malpass, Almanya'nın dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi olduğuna dikkat çekti.
JP MORGAN'DAN İNGİLTERE İÇİN RESESYON TAHMİNİ
JP Morgan, İngiltere'nin dış şoklara karşı kırılganlığından kaynaklı olarak enflasyonun yükselmesinin gelecek bir veya iki yılda resesyona girmesinin giderek artan bir olasılık olduğunu bildirdi.
JP Morgan ekonomistleri yaptıkları değerlendirmede, "Eğer Fed'in eylemleri ABD'de büyümeyi keskin şekilde yavaşlatır veya resesyona yol açar ise bu İngiltere'ye de sıçrar ve yurt içi finansal şartlarda sıkılaşma ile bir araya geldiğinde büyük olasılıkla bir resesyon üretir" ifadelerini kullandılar.
İngiltere ekonomisinde kısa vadenin de ötesinde dış şoklara yüksek kırılganlık gördüklerini belirten JP Morgan, gelecek bir veya iki yılda resesyon olasılığının arttığını gördüklerini vurguladı.
JP Morgan, BOE'nin faizi yüzde 3'e kadar çıkarması halinde resesyonun daha olası hale geleceğini de belirtti.
Avrupa'nın hala büyük ölçüde Rus gazına ve petrolüne bağımlı olduğunu söyleyen Malpass, gelişmekte olan ekonomilerin gıda ve enerji fiyatları ve gübre sıkıntısından etkilendiğini vurguladı.
BİR RESESYON AÇIKLAMASI DA YELLEN'DEN
Yellen, "Ekonominin yavaşlamasını bekliyorum. Çok hızlı şekilde büyüyordu. İş gücü piyasası toparlandı ve tam istihdama ulaştık. Bu ortamda istikrarlı ve sakin bir büyümeye dönüşüm yaşanmasını beklememiz doğal, ancak bir resesyonun kaçınılmaz olduğunu düşünmüyorum" dedi.
Ekonominin Ukrayna'da devam eden savaş, yükselen enflasyon ve COVID-19 salgınının yol açtığı ciddi tehditlerle karşı karşıya olmaya devam ettiğini de belirten Yellen, "Enflasyon kabul edilemeyecek şekilde yüksek. Tüketici harcamalarında düşüşün bir resesyona yol açacağına inanmıyor. ABD'de iş gücü piyasası İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en güçlü dönemini yaşıyor ve enflasyonun önümüzdeki aylarda yavaşlayacağını öngörüyoum" diye konuştu.
JAPON DEVİ AÇIKLADI: 2022 YILI BİTMEDEN RESESYON GELEBİLİR
Fed'in fiyat artışlarını kontrol atına almak için agresif faiz artırımlarına yönelmesinin, finansal şartların daha da sıkılaştırılmasının ABD ekonomisini yavaşlatacağını savunan Nomura, tüketici güveninde zayıflama, enerji ve gıda arzında sıkıntıların kötüleşmesi ve küresel görünümde kötüleşmenin ABD'nin yıl sonundan önce resesyona girmesine yol açacağını öngördü.
ABD için 2022 yılı GSYH büyüme beklentisini yüzde 2,5'ten yüzde 1,8'e indiren Nomura, 2023 yılı için yüzde 1,3 büyüme olan beklentisini ise yüzde 1'e indirdi.
EMTİALARDA GERİLEME
Küresel çapta agresif bir şekilde sıkılaşan para politikalarının resesyon endişelerinin artmasıyla emtia piyasasında da satış eğilimi arttı. Emtia fiyatları ekonomik durgunluk nedeniyle talepte azalma yaşanacağı yönündeki beklentilerden negatif etkilendi.
Geçen haftayı platin 4,3, paladyum 6,2, gümüş yüzde 1 geriledi. Bakır haftayı yüzde 5,1, alüminyum 6,3, kurşun 3,2, nikel 6,7, çinko yüzde 4,9 kayıpla tamamladı. Bununla birlikte tarımsal emtialarda da düşüş eğilimi görüldü.
ALTINDA İKİ YÖN
Altın da diğer emtialara paralel olarak geçtiğimiz haftayı yüzde 1,7 düşüşle kapatsa da diğer ürünlere göre yatırım aracı olma özelliği daha fazla ön plana çıkıyor.
Bu nedenle Fed’in hamleleri ile güçlenen dolar, altını negatif etkilese de ekonominin resesyona girmesi riskine karşı güvenli liman olma özelliği sarı metali çift yönlü baskılıyor.