Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Liderler Zirvesi gerçekleştirildi. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un ev sahipliğinde düzenlenen zirveye Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve BDT Genel Sekreteri Sergey Lebedev katılırken, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise katılmadı.
"Su temini konusundaki yüksek sorumluluğumuzun farkındayız"
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov yaptığı konuşmada, Kırgızistan’ın BDT dönem başkanlığı sırasında iklim değişikliğinin sonuçlarının yumuşatılmasına ve iklimin sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik aktif önlemler aldığını vurguladı. Caparov, “Uygulanmakta olan girişimler arasında yeşil alanları artırarak ve Kırgızistan genelinde 8 milyon ağaç ve çalı dikerek doğal ekosistemlerin korunmasını teşvik etmeyi amaçlayan Yeşil Miras projesi de yer alıyor. Kırgız tarafı bu yönde çok çalışıyor ve iddialı planlar yapıldı” dedi. Bölgedeki su kaynaklarının yaklaşık yüzde 40'ının Kırgızistan topraklarında oluştuğuna işaret eden Caparov, "Bu durumu göz önünde bulundurarak bölgeye su temini konusundaki yüksek sorumluluğumuzun farkındayız. Bu bağlamda su kaynaklarının oluşumu alanındaki olumsuz iklimsel etkinin yanı sıra bölge ülkelerindeki su altyapısının bozulmasını da göz önünde bulundurarak su ve toprak kaynaklarının verimli kullanılmasını, ucuz ve çevre dostu elektrik sağlanmasını ve iklim değişikliğine uyumu amaçlayan sulama, enerji ve altyapı alanlarında zamanında önlemler almaya ve ilgili projeleri uygulamaya devam etmekten yanayız" ifadelerini kullandı.
“BDT ülkeleri, ulaşım koridorlarımızı aktif olarak kullanıyor”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise ekonomik ilişkileri güçlendirmenin olumlu sonuçlar verdiğine işaret ederek, “Geçtiğimiz yıl Azerbaycan ile BDT ülkeleri arasındaki ticaret hacmi neredeyse yüzde 30 oranında arttı. Bu yılki büyüme yüzde 20'nin de üzerinde olacak. Azerbaycan BDT ülkeleri için transit ve ulaştırma alanında güvenilir ortak. BDT üyesi birçok ülke, Azerbaycan'ın Doğu-Batı ve Kuzey-Güney ulaşım koridorları boyunca sunduğu transit imkanlarını aktif olarak kullanıyor. Bu iki ulaşım koridorunun kapasitesini arttırmaya yönelik devam eden ve ileriye dönük projeler, ülkelerimizin ulaşım güvenliğini güçlendirmeye ve ticaret hacmini arttırmaya hizmet edecek” dedi.
“Siyasi sorunun bazı ekonomik teşviklerle çözülmesine çaba harcandı”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Filistin-İsrail çatışmasında değindiği konuşmasında uluslararası arabuluculardan oluşan Orta Doğu Dörtlüsünün (BM, AB, ABD, Rusya) kullanılmadığına dikkati çekerek, “ABD, zorlama bahanelerle eşi görülmeyen ve ilgili BM kararıyla onaylanmış bir yetkiye sahip olan bu formatı bloke etti. Siyasi sorunun, yani bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının altında yatan sorunun, bazı ekonomik teşviklerle çözülmesine çaba harcandı. Tüm bunlar bugünkü trajediye neden oldu” dedi. ABD’nin Avrupa’nın desteğiyle Orta Doğu çözümünü tekelleştirmeye çalıştığını, ancak her iki taraf için de kabul edilebilir uzlaşmalar bulma kaygısı taşımadığını söyleyen Putin, “Filistin halkının temel çıkarlarını hiçbir dikkate almadılar. ABD'lilerin yıllardır izlediği tek taraflı tutumu, durumu giderek daha da çıkmaza sürükledi” diye konuştu.
“Kazakistan, sorunların çözümünde terör yöntemlerin kullanılmasına kesinlikle karşı”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ise artan jeopolitik anlaşmazlıklara, küresel ekonomide artan değişkenliğe dikkat çekerek, “Kazakistan, küresel ticaret ve devletlerin refahı üzerinde yıkıcı bir olumsuz etkiye sahip olan ekonomik yaptırımların kullanılmasına temelden karşıdır” dedi. Orta Doğu’daki duruma değinen Cumhurbaşkanı Tokayev, “Kazakistan, güncel uluslararası sorunların çözümünde terör yöntemlerin kullanılmasına kesinlikle karşı. Onlarca yıldır çözüm bulunamayan meselelerin çözümü için halka şiddet ve terör eylemleri uygulanamaz. Bu, hiçbir şekilde haklı gösterilemez” diye konuştu.