İstanbul’da “Batı Azerbaycan Gerçekleri Uluslararası Düzeyde” Türkiye Forumu düzenlendi.
Azerbaycan’ın Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Desteği Ajansı desteği ve “Kızılbaş” Gençleri Eğitim Sosyal Birliği organizatörlüğünde düzenlenən forum, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın (YTB) İstanbul ofisinde gerçekleştirildi.
Foruma, Türkiye ve Azerbaycan’dan milletvekilleri, STK temsilcileri, tarihçi-yazar ve gazetecilerin yanı sıra kamu temsilcileri katıldı.
Soydaşlarımızın Batı Azerbaycan’dan sürgünü, onların ata yurtlarına dönüşünün sağlanması ve bunun uluslararası düzeyde temin edilmesi gibi konuların müzakere edildiği forumda açılış konuşması yapan Yeni Çağ Medya Grubu Başkanı Agil Alesger, Azerbaycan’ın 44 günlük Vatan Savaşı’nda elde ettiği zaferden sonra Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Büyük Geri Dönüş siyaseti kapsamında işgalden kurtarılan torpakların canlandırılması, orada yaşamın yeniden inşa edilmesi çalışmalarının başarılı bir şekilde gerçekleştirildiğini vurguladı. Alesger, işgalden kurtarılan topraklara geri dönüşün yanı sıra Azerbaycan’ın karşısında gerçekleştirmesi gereken önemli konular olduğunun altını çizerek, “Onlardan biri de Batı Azerbaycan’a geri dönüşün sağlanmasıdır. 700 bini aşkın yurttaşımız XX yüzyıl boyunca kendi ata yurtlarından, Sovyet Rusyası’nın talimatları doğrultusunda Ermenistan’dan zorla göç ettirilmiştir. Bu göç siyasetini zorbalık ve katliamlar izlemiş, göçe zorlanan yurttaşlarımızın çoğu geldikleri bölgelerde zor iklim şartlarına uyum sağlamayarak vefat etmiştir. Tüm bunları göz önüne aldığımızda, bugün Batı Azerbaycan’dan sürgün edilmiş Azerbaycanlıların geri dönüşünü sağlamanın önemini anlıyoruz. Bu doğrultuda yürütülen siyaseti desteklemekle birlikte, hepimiz onun bir parçası haline gelmeği de istiyoruz, ki bugünkü forumla da bunu amaçlıyoruz” diye belirtti.
Alesger’in konuşmasından sonra protokol konuşmalarına yer verildi.
Azerbaycan’ın Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Genel Sekreteri Daşkın Recepli, Azerbaycan diasporasının yeni görevler edindiğini belirtti:
“30 yıllık süre zarfınca biz Azerbaycan gerçeklerinin dünya toplumuna ulaştırmaya çalışırken bunu yalnızca Karabağ ile sınırlandırıyorduk. Fakat şimdi yeni Batı Azerbaycan sayfası açılıyor. Yüzyıllar boyunca Azerbaycan’ın önemli mekanlarından olan İrevan hanlığı, açık konuşursak eğer, bugün Ermeni işgali altındadır. Batı Azerbaycanlılar kendi vatanlarına dönmek istiyorlar”.
Azerbaycan’ın İstanbul Konsolosu Zaur Allahverdizade de bölgeye dair tarihi bilgiler paylaşarak, “Zengezur’un Ermenistan’a verilmesiyle Azerbaycan’ın Türkiye’yle ve tüm Türk dünyasıyla karasal bağlantısı maksatlı şekilde kesilmiş oldu ve böylece Sovyetler tarafından, Ermeniler tarafından Türk dünyasının coğrafi bakımdan parçalanmasına yönelik adım atıldı.” diye konuştu.
Allahverdizade, Karabağ zaferi sonrası Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Batı Azerbaycanlıların haklarının sağlanmasını sıklıkla dile getirdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bugün Azerbaycan’da Batı Azerbaycan Topluluğu faaliyet göstermektedir. Batı Azerbaycan’dan olan soydaşlarımızın haklarının iade edilmesi, sorumluların mahkeme önüne çıkarılması için çok boyutlu faaliyet yürütmektedir. Bugün Batı Azerbaycan’dan soydaşlarımız Batı Azerbaycan’a geri dönecekleri günü bekliyorlar. Batı Azerbaycanlıların kendi ata yurtlarına geri dönme hakkının sağlanması herhangi bir devlete karşı toprak iddiasında bulunmak anlamına gelmiyor. Çünkü Batı Azerbaycanlıların kendi ata yurtlarına dönmesi onların doğal hakkıdır ve bu hak tüm uluslararası sözleşmelerle tespit edilmiştir.”
TADEF Başkan Vekili Parviz Memmedzade, TİMBİR Başkan Yardımcısı ve İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adil Koçalan, İSTAD Başkanı Sefer Karakoyunlu, Ak Parti İstanbul Gençik Kolları Dış İlişkiler Başkanı Mustafa Kanyılmaz, Gençlerin Girişimine ve Gelişimine Destek Sosyal Birliği Başkanı Toğrul Allahverdili, Karabağ gazisi Nahid Canbakışlı, konuşmalarında Batı Azerbaycan gerçeklerine değinerek insan hakları kapsamında yurtlarından sürgün edilmiş Azerbaycanlıların kendi evlerine dönüşünün sağlanmasının öneminden bahsettiler.
Konuşmalardan sonra Batı Azerbaycan gerçeklerinden ve Ermenistan’ın tarihi topraklarından Azerbaycanlıların izlerini yok etme siyasetinden bahseden kısa film gösterisi yapıldı.
Misafir konuşmalarına da yer verilen forum, akademik panelle devam etti. Araştırmacı Raşid Mustafazade‘nin moderatorlüğünde yapılan panelde, akademisyenler Mehdi Genceli, Venera Mustafayeva ve araştırmacı yazar Dilgam Ahmet, konu üzerine tartışarak tarihi olayların sonuç-neden ilişkilerine değindiler.