Benzin ve motorin fiyatlarında eşel mobil sistemi vardı ve bu sistem sayesinde dolar kuru ve petrol fiyatlarındaki artışı vatandaş çok daha az hissediyordu. Ancak eşel mobil sistemi 1 ay önce önce motorin fiyatlarında kaldırıldı geçen hafta da benzin için aynı karar getirildi. Eşel mobil sistemi devre dışı kalınca benzin ve motorine her gün zam yapılmaya başlandı. Arka arkaya gelen zamlar da hayli yüklü olunca vatandaş isyan noktasına geldi. Bu noktada ilk öneri EPGİS'den geldi. Akaryakıtta yüzde 18 olan KDV'nin yüzde 1'e indirilmesini önerdiler.
Eşel mobile dönülsün KDV indirilsinSaban Gazetesi yazarı Dilek Güngör de hem KDV indirimine destek verdi hem de eşel mobil sistemine dönülmesini önerdi. Bugünkü köşesinde Dilek Güngör “İşin bir başka boyutu da şu… Aslında pek akıl sır da erdiremediğim” diyerek akaryakıt için şu öneriyi yaptı:
*Rusya-Ukrayna savaşı ve yaptırımlardan dolayı emtia fiyatları rekor kırıyor. Petrol 114 dolar civarında seyrediyor. Rusya'nın işgal girişiminin başlamasından bu yana yüzde 24'lük artış yaşandı. Akaryakıt fiyatlarına da zam üzerine zam gelmeye başladı. Fakat hem petrol fiyatlarındaki oynaklığın enflasyon hem de vatandaş üzerindeki etkisini sınırlayan 'eşel mobil sistemi' devreden kalktı. 1 ay önce motorinde kalkmıştı, geçen pazartesi günü de benzinde bitti.
*Hatırlayın, sistem 2018'de Berat Albayrak'ın Hazine ve Maliye Bakanlığı döneminde kurgulanmıştı. Tüketicinin alım gücünün düşmesini önlemek amacıyla, akaryakıt fiyatlarındaki artışlar özel tüketim vergisinden otomatik bir şekilde karşılanıyor, akaryakıtın pompa fiyatı sabit kalıyordu. Devlet bayağı bir feragatta bulunmuştu. Bunun vatandaşa da enflasyona da yansıması olumlu olmuştu. Üstelik, o dönemde motorinin tonu 707 dolardı. Bugün 1.040 dolar. Petrol 79 dolarlar seviyesindeydi. Bugün 114 dolar…
Dün açıklanan enflasyon rakamlarında da bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana grup yüzde 75.75 ile ulaştırma… Yani aslında bugün, eşel mobil sisteminin tekrar devreye alınması (geçici bir süre de olsa) için sebep çok…Ya da KDV'nin düşürülmesi için…KDV YÜZDE 1'E İNERSE...EPGİS de yüzde 18 olan KDV oranının mazot ve benzin için yüzde 1'e indirilmesini önerdi. Şayet hükümet bunu yaparsa benzin ve motorinde 5 liraya varan bir indirim sağlanabilecek. Akaryakıtta yüzde 18 olan KDV ile fiyatlar artıkça devletin tahsil ettiği rakamın da arttığını belirten EPGİS Başkanı Fesih Aktaş, şu öneriyi yaptı:*19 liraya ulaşan motorinin içerisinde 2 lira 52 kuruş ÖTV ve 2 lira 89 kuruşa varan KDV ile birim maliyette 1 litrede toplamda devlet, 5 lira 41 kuruş vergi almaktadır.
*Bu verginin KDV olan kısmından 2 lirasının vatandaşa yansıyacak şekilde pompa satış fiyatlarından düşürülmesinin, kalan 89 kuruşun ise hızla kapanan akaryakıt bayileri ile dağıtım şirketlerinin toplam marjına yansıtılmasının hem vatandaş hem de iflasa sürüklenen istasyonlar için can suyu olacaktır.
Eşel mobil sistemi nedir?Eşel mobil kelimesi Fransızca “échelle mobile” (hareketli ölçek) terimin Türkçe’ye geçmiştir. Fiyat veya ücret belirmesinde hareketli bir ölçeğin kullanılmasını ifade eder. Türkiye bu sistemi bir süre akaryakıtta vergilerin (ÖTV) azaltılması yoluyla fiyat artışlarının tüketiciye yansımasının önüne geçmekte kullandı. Ancak eşel mobil sistemi 2022 itibariyle sonlandırıldı. Böylece petrol fiyatlarına gelen zamlar ve dolar kurundaki her artış doğrudan vatandaşa yansıdı.