Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenlenen yardımlar sıklıkla araştırılıyor. Bu yardımlarda en çok arananlar başlıklardan biri de dul ve yetim aylıkları oldu. Bu kapsamda eşi vefat eden kişilere de eşleri üzerinden maaş bağlanıyor. Peki eşi ölen kadın ne kadar maaş alır 2022? Eşi ölen kadın maaş için nereye başvuru yapar? İ
Dul, yetim ve ölüm aylıkları 2022 yılında gelen asgari ücret ve memur zamları ardından arttı. Milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren zamlar sonrası gerekli şartları yerine getiren vatandaşlarımızın yararlandığı dul, yetim ve ölüm maaşı 2022 tutarları diğer sosyal yardımlarla birlikte güncellendi. Yapılan son zam ardından en düşük dul ve yetim aylığı 627 lira olurken, en yüksek maaş 15 bin 55 liraya yükseldi.
Dul maaşı başvuru şartları: Dul aylığına başvuru şartları sadece eşi vefat eden kadınları ilgilendirmemektedir. Cinsiyet ayrımı yapılmayan dul maaşından eşi vefat eden erkekler de yararlanabilirken, geride kalan eşin çalışıyor ya da işsiz olmasına ilişkin kıstas da başvuru şartları arasında yer almamaktadır.
Hayatını kaybeden sigortalının eşine aylık bağlanma şartları şu şekilde belirlenmiştir:
*Ölüm tarihinde vefat eden sigortalı eş ile resmiyette evli olunmalıdır.Vefat eden eşin ölüm aylığı verilmesi için istenen sigortalılık ve prim şartlarını taşıyor olması gereklidir.*Geride kalan eşin aylık hak sahibi iken yeniden evlenmemesi gereklidir.*Eşin, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ya da maaş bağlanmamış olmalıdır.*Dul eşin kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri dışında kalan ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olması gereklidir.
Yukarıdaki şartları yerine getiren vefat etmiş sigortalının eşine %50 oranında; aylık bağlanmış çocuğu bulunmaması halinde ise %75 oranında aylık bağlanacaktır.
Kimler ölüm aylığı alabilir: Ölüm aylığı alabilecek olan kişiler vefat eden sigortalıya yakınlık durumuna göre belirlemektedir.
Vefat eden sigortalının:Eşine,Çocuklarına,Anne ve babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır.Yetim Maaşı İçin Başvuru ŞartlarıYetim aylığı başvuru şartları vefat eden sigortalının çocuklarının cinsiyeti, yaşı, öğrenim durumu, medeni hali ve malul olup olmama durumuna göre farklı seyreder. T.C. vatandaşı olmak ön koşulu ile bahsedilen yetim aylığı başvuru koşulları şu şekilde özetlenebilir:
Erkek çocuklarda yetim maaşı şartları: Erkek çocukların evli olup olmasına bakılmaksızın yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşın, ortaöğrenim görmeleri halinde 20 yaşın ve herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde 18 yaşın doldurulmamış olması gereklidir. Kendi sigortalılığı nedeniyle gelir sahibi olan erkek çocuklar yetim aylığından yararlanamamaktadır. Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasında (a), (b) ve (e) bentlerinde çalışan erkek çocuklarda yetim maaşı kesilmemektedir.
Kız çocuklarda yetim aylığı şartları: Kız çocuklarda yetim aylığı için yaş kriteri konulmamıştır. Evli olmamaları ve Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasında (a), (b) ve (e) bentleri dışında kalan herhangi bir işte çalışmamaları halinde vefat eden sigortalıları, yetim aylığından herhangi bir yaş kriterine takılmadan yararlanabilmektedirler.
Malul çocuklarda yetim maaşı koşulları: Kanuna göre Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünün minimum %60’ını yitiren malul çocuklara, cinsiyetine bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanmaktadır. Malul çocuklar kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir sahibi olduklarında ya da Kanunun 94. maddesine göre yapılan kontrol ile çalışma gücünün %60’ını yitirmediğinin tespitinde ölüm aylığı kesilmektedir.
Ölüm aylığı şartları neler: Ölüm aylığına başvuru şartları şu şekilde belirlenmiştir:
*Vefat eden sigortalı en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmalıdır.*Vefat eden sigortalı SGK’lı ise en az 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün ödenmiş primi bulunması, maaş başlanması için yeterli kabul edilerek yukarıdaki şartın sağlanma şartı aranmamaktadır.*Malullük, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı alan kişiler ve bahsedilen aylık başvurusu yaparak aylığa hak kazanmış kişiler ile çalışma nedeniyle bahsedilen aylıkların kesildiği kişilerin vefatı sonrası hak sahipleri yazılı istekte bulunarak ölüm maaşından yararlanabilirler.
Dul ve Yetim Maaşı BaşvurusuDul ve yetim aylığı başvuruları vefat eden sigortalının bağlı olduğu sigorta hizmet koluna göre farklı adreslere ve farklı yöntemlerle gerçekleştirilir. Fiziksel başvurunun yapılabildiği ölüm aylığı için e-Devlet’ten online başvuru gerçekleştirilebilmektedir.
E-Devlet’ten yapılacak başvurular için aşağıda ki link üzerinden ulaşılan ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) alt hizmetlerinde yer alan “Ölüm Yardımı ve Dul / Yetim Aylığı Talebi” hizmeti kullanılmalıdır. Şahsen yapılacak başvurularda ise vefat eden sigortalının bağlı olduğu hizmet koluna göre şu noktalardan işlem yapılabilir:
ÖLÜM MAAŞI BAŞVURU EKRANI
Dul / Yetim Maaşı Başvurusu4A (SSK) Dul ve Yetim Aylığı BaşvurusuSSK dul ve yetim maaşı başvurusu ilk aylık bağlanma işlemleri için Sosyal Güvenlik Kurumu İl ya da Merkez Müdürlüklerine yapılmalıdır. Aylık bağlanması ardından yapılacak ikincil işlemler için Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/Ankara adresinde bulunan “Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bağımsız ve Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığına” Gelir/Aylık/Ödenek Talep belgesi ile yapılmalıdır.
4B (BAĞ-KUR) Dul ve Yetim Maaşı Başvurusu Bağkur dul ve yetim aylığı başvuruları vefat eden sigortalının dosyasının bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu İl ve Merkez Müdürlüklerine yapılmalıdır. Başvurularda Gelir/Aylık/Ödenek Talep belgesi yanında malul çocuklar için sağlık kurulu raporu ve hak sahiplerine vasi tayin edilmesi halinde Vasi İlamı belgeleri gereklidir.
4C (Emekli Sandığı) Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu4C dul ve yetim maaşı başvuruları Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/Ankara adresinde bulunan Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı üzerinden yürütülür.
5510 Sayılı Kanuna tabi kamu görevlisi olan 4C’liler ile 534 sayılı Emeklilik Sandığı Kanununa tabi sigortalıların vefatı ile hak sahipliği elde eden vatandaşlarımız, başvurularını e-Devlet üzerinden yukarıda paylaşılan linki kullanarak da yapabilirler.
Dul ve Yetim Maaşı Kimlere Verilir?Dul ve yetim maaşı bağlanan kişiler vefat eden sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişilerdir. Sigortalı vefat ettiği sırada ölüm aylığı şartlarını sağlaması halinde geride kalan dul eşi ve yetim çocukları ile sigortalının anne ve babası dul ve yetim aylığından yararlanabilir.
Ölüm Aylığı Başvurusu Nasıl Yapılır?Ölüm aylığına başvurmak için hak sahipleri, iki üst alt başlıkta anlatıldığı şekilde verilen adreslere gerekli belgelerle birlikte şahsen başvuru yapabilecekleri gibi e-Devlet aracılığı ile internetten başvuru yapabilirler.
E-Devlet’ten ölüm aylığı başvurusu yapmak için aşağıda ki adresini kullanabilirsiniz. Paylaşılan adres kullanılarak ulaşılan sayfada aşağıdaki iki adımı tamamlayarak başvurunuzu tamamlayabilirsiniz:
Açılan sayfada “Kimliğimi Şimdi Doğrula” butonuna tıklayın ve T.C. kimlik numarası ile e-Devlet şifrenizi kullanarak sisteme giriş yapın.Açılan ekranda “Yakınınıza ait T.C. Kimlik Numarası” ismi ile ayrılan bölüme vefat eden sigortalının vatandaşlık numarasını yazın ve “Başvur” butonuna tıklayarak ölüm aylığı başvurusunu tamamlayın.Ölüm Maaşı Başvurusuİnternetten Dul ve Yetim Maaşı Sorgulamaİnternetten dul ve yetim maaşı sorgulama işlemleri e-Devlet üzerinden yapılabilir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sayfası kullanılarak yapılan sorgulama işlemi için takip edilecek işlem sıralaması aşağıda paylaşılmaktadır:
https://turkiye.gov.tr/ adresi üzerinden E-Devlet ana sayfasına ulaşın.T.C. Kimlik Numarası ve e-Devlet şifresi ile sisteme giriş yapın.“E-Hizmetler” menüsünü kullanarak “Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı” sayfasına giriş yapın.Alt hizmetlerde yer alan “Sosyal Yardım Bilgileri Sorgulama” sekmesine tıklayın.Sorgulama sonucu alınan dul ve yetim maaşı tutarı ile hangi tarihten bu yana hak sahibi olduğunuzla ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz.