Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, martta üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarına ve ramazan ayı öncesi ve ortasındaki fiyat değişimlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilediği bölgede sel ve dolu yağışının üreticileri olumsuz etkilediğine işaret eden Bayraktar, üreticilerin zararlarının tazmin edilmesini ve kredi borçlarının ertelenmesini talep etti.
Bayraktar, fiyat artışlarına ilişkin olarak şu bilgileri verdi:
"Mart ayında üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 366,8 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 260 ile elma, yüzde 233,2 ile marul, yüzde 209,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 195,6 ile kuru üzüm, yüzde 183,2 ile maydanoz, yüzde 181,7 ile ıspanak takip etti."
Üreticide 3 lira 50 kuruş olan limonun 16 lira 34 kuruşa, 5 lira olan elmanın 18 liraya, 4 lira 21 kuruş olan marulun 14 liraya, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimeğin 42 lira 89 kuruşa, 25 lira olan kuru üzümün 73 lira 90 kuruşa satıldığını kaydeden Bayraktar, 2 lira 15 kuruş olan maydanozun 6 liraya, 5 lira 57 kuruş olan ıspanağın da 15 lira 69 kuruşa tüketiciye satıldığını bildirdi.
Bayraktar, markette 39 ürünün 27'sinde fiyat artışının yaşandığını ve 12'sinde fiyat azalışı görüldüğünü ifade etti.
Markette fiyatı en fazla artan ürünün yüzde 23,6 ile dana ve kuzu eti olduğuna işaret eden Bayraktar, "Dana ve kuzu etini, yüzde 17,2 ile kuru soğan, yüzde 17 ile beyaz lahana, yüzde 13 ile sivri biber takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 27,1 ile domates oldu. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 21 ile patlıcan, yüzde 20,2 ile karnabahar, yüzde 13,2 ile salatalık izledi." değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, üreticide 31 ürünün 9'unda fiyat artışı olurken, 13'ünde de fiyat düşüşü görüldüğünü bildirerek, 9 üründe ise fiyat değişimi olmadığına dikkati çekti.
Üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 40,2 ile patlıcanda görüldüğünü belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
"Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 38,4 ile domates, yüzde 33,3 ile limon, yüzde 29,3 ile marul, yüzde 22,5 ile patates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 47,4 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 21,8 ile pırasa, yüzde 21,6 ile dana karkas, yüzde 21,4 ile kuzu karkas, yüzde 10 ile kuru kayısı takip etti."
FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN SEBEPLERİ
Bayraktar, üreticide, sivri biberdeki fiyat artışının daha çok talebin artmasından, kuru kayısı ve pırasadaki artışın ise arzın azalmasından kaynaklandığını belirtti.
Şemsi Bayraktar, ramazan ayı öncesi ve ortası arasındaki fiyat değişimlerine ilişkin ise şu bilgileri paylaştı:
"Ramazan öncesi fiyat araştırmamızdan mart ayı sonuna kadar geçen 14 günlük süreçteki fiyatlara bakıldığında, markette 39 ürünün 25'inde fiyat artışı, 13'ünde fiyat düşüşü görülürken 1 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Bu 14 günlük süreçte markette en fazla fiyat artışı yüzde 16 ile kuzu etinde oldu. Kuzu etindeki fiyat artışını yüzde 15 ile dana eti, yüzde 12,6 ile kuru fasulye, yüzde 11,4 ile fındık, yüzde 10 ile pirinç izledi. Üreticide havuç, kuru soğan patates, limon, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru üzüm ve kuru incir fiyatı değişmezken, en fazla fiyat artışı yüzde 19,5 ile karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 16,1 ile kuzu karkas, yüzde 14,4 ile dana karkas, yüzde 13,6 ile pırasa, yüzde 11,5 ile kabak, yüzde 10 ile kuru kayısı izledi."
Bayraktar, gübre fiyatlarında son 5 aydır düşüş yaşandığına işaret ederek, üretim maliyetlerinin düşürülebilmesi ve gübre fiyatlarının yeniden artmaması için tedbir alınmasını, üreticinin gübreye erişiminin sağlanmasını istedi.