TUSAŞ, GE, TSKGV ve THK ortaklığında 1985 yılında kurulan TEI; savunma ve havacılık sanayiye yönelik yerli ürün ve servisler sağlamak amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Dünyadaki ana motor üreticisi firmaların ve motor kullanıcısı kurumların en güvenilir tedarikçilerinden ve hizmet sağlayıcılarından biri olduklarını söyleyen TEI Genel Müdürü Prof.Dr. Mahmut F.Akşit, “Son 9 yılda tasarladığımız, geliştirdiğimiz, ürettiğimiz ve çalıştırdığımız 11 milli ve 1 yerli motorla, ülkemizin havacılık serüvenine ilkleri kazandırıyoruz. Millî motorlarımızın 5’inde seri imalat aşamasındayız” diye konuştu.
Türkiye’nin İHA’larını kendi motorlarıyla göklerde buluşturan sayılı ülkeler arasında olduğunu dile getiren Akşit, bu doğrultuda geliştirdikleri Türkiye’nin ilk milli havacılık motoru TEI-PD170’te seri imalat aşamasına geldiklerini belirterek TUSAŞ’a 40 motorluk sevkiyat gerçekleştirdiklerini aktardı. AKSUNGUR platformuyla motorun uçuş testlerini sürdürdükleri bilgisini paylaşan Akşit, 30 bin feetlik irtifayı ilk defa aşarak, pistonlu bir havacılık motoruyla çıkılan en yüksek irtifaya ulaşma rekoru kırdıkları bilgisini paylaştı.
3 adet motoru Baykar’ın platformlarına entegre edilmesi için teslim ettiklerini de sözlerine ekleyen Akşit, “İrtifa kabiliyeti ve yakıt tüketimi açısından rakiplerinin önünde olan TEI-PD170 motorumuzdan türettiğimiz bir “Pistonlu Dizel Motor Ailesi” oluşturduk. Motorlarımız, farklı platformlarda kullanılarak birçok ihtiyacı karşılayabilecek. TEI-PD222 motorumuz ile de 225 beygirlik kalkış gücüyle MALE sınıfı insansız hava araçlarının güç ihtiyacını karşılamayı hedefliyoruz. Ayrıca aynı altyapıyla tek turbolu 180 HP’lik yeni bir motor projesini de TEI-PD180 adı altında devam ettirmekteyiz” diye konuştu.
TÜRKİYE’NİN İLK MİLLÎ TURBOFAN MOTORUNU ÜRETECEK
6 bin libre itki üretecek Türkiye’nin ilk millî turbofan motoru TEITF6000'in geçtiğimiz yıl TEKNOFEST’te görücüye çıktığını vurgulayan Akşit, bu motora ekledikleri art yakıcı modülüye birlikte 10 bin libre itki üretecek TEI-TF10000 motorunu ise Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleşen Türkiye İnovasyon Haftası’nda tanıttıklarını söyledi.
Askeri bir turbofan motoru olarak tasarladıkları bu motoru Millî Muharip Uçak’ın (MMU) millî motoruna giden yolda TEI ve Türkiye için önemli bir teknoloji kazanımı olarak konumlandırdıklarını açıklayan Akşit, şu bilgileri verdi: “Motorumuzun çekirdeğinden türetilecek farklı versiyonlarla hızlı millî hücum botlarımıza, İHA’larımıza, helikopterlerimize de güç verebileceğiz. MMU, 35 bin libre itki üretecek ve art yakıcı olmadan uçuş yapabilecek bir motora ihtiyaç duyuyor. Türkiye’de bu motoru tek başına geliştirebilecek her türlü teknik imkân ve kabiliyet ile nitelikli insan gücüne sahibiz.”
Genel Maksat Helikopteri GÖKBEY’e güç verecek millî motorları TEI-TS1400’ün geçtiğimiz yıl 1572 beygir güce ve maksimum hıza ulaştığına dikkat çeken Akşit, “TEI-TS1400’ün testlerinde kullandığımız test bremzelerini de teknik ekibimiz tasarlayıp geliştirerek devreye aldı. Türkiye’nin havacılık serüvenine ilkleri kazandırmaya ve ürettiğimiz motorları birer birer göklerle buluşturmaya devam edeceğiz.
Yakında, TEI-TS1400 motorumuz, GÖKBEY ile ilk insanlı uçuşunu gerçekleştirecek. Ayrıca yıl içinde TEI-TF6000 motorumuzun prototip imalat aşamasını tamamlayarak ilk kez çalıştıracağız. Ülkemizin havacılık sanayisi için birer dönüm noktası olacak bu gelişmeler için var gücümüzle çalışıyoruz” diye konuştu.
SATIŞLARDA İHRACATIN PAYI YÜKSEK
50’nin üzerinde farklı motor programı için bin 500’den fazla parça ve modül üretimi gerçekleştirerek gökyüzünde uçan her iki uçaktan birinin TEI’nin parçalarıyla uçtuğunu vurgulayan Akşit, satışlarının büyük çoğunluğunu ihraç ettiklerinin altını çizerek, “Ülkemizin millî savunma sanayi stratejisi yolumuza ışık tutuyor. Bu alandaki ihtiyaçlarını karşılamak ve sonrasında küresel olarak rekabetçi, özgün güç sistemleri sahibi olmak şeklinde belirlediğimiz vizyonumuz ile sektördeki ihracat fırsatlarını takip ediyoruz” diye konuştu.