İstanbul
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, metaversenin temelini, sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojisi oluşturuyor. Teorik temelleri daha eskiye dayansa da sanal gerçekliğe dair teknolojik gelişmeler 2010'lu yıllarla birlikte başladı.
2012'de ABD merkezli kurulan Oculus VR'ın 2014'te Facebook tarafından satın alınmasıyla, sanal gerçeklik teknolojisi daha fazla gündeme gelmeye başladı. Bu dönemde teknolojiye yönelik yatırımlar da hızlandı. 2016'da kullanıma sunulan Pokemon GO oyunu, artırılmış gerçeklik teknolojisini kullanan altyapısıyla bu teknolojinin geniş kitlelere ulaşmasına yardımcı oldu.
2020'li yıllarla metaverse kavramı teknoloji devlerinin stratejilerinde yer almaya başladı. ABD'li teknoloji şirketi Facebook, metaverseye bağlılığını vurgulayarak 2021'de ismini Meta olarak değiştirdi. Microsoft ise Mesh isimli platformu başta olmak üzere konuyla ilgili attığı adımlarla iş ve sosyal etkileşimlerin sanal ortamlarda yapılmasına odaklandı.
Google, Apple gibi teknoloji devleri de bu teknolojiye yatırımlarını sürdürüyor. Apple, sanal ve artırılmış gerçekliği içeren giyilebilir teknolojisi Apple Vision Pro'yu kullanıma sundu.
Sosyal etkileşimlerin sınırlı kalması ve altyapı yetersizliği ilgiyi azalttı
Teknoloji boyutunun yanı sıra metaverse platformları da kullanıcılardan ilgi gördü. Sandbox, Decentraland gibi platformlarda sanal arsa satışları milyonlarca dolarlık hacimlere ulaştı. Örneğin, 2021'de Decentraland'da bir sanal arsa, 2,4 milyon dolara satıldı.
Teknoloji meraklıları, ünlüler ve büyük markalar, metaversede arsa satın alarak bu alanda varlık göstermeye başladı. Dünyanın öne çıkan markalarından bazıları, metaversede sanal mağazalar açtı. Metaverse ayrıca yeni bir dijital reklamcılık alanı olarak da değerlendirildi. Reklam panoları, ürün yerleştirmeleri ve marka etkinlikleri metaversede düzenlendi.
Tüm bu gelişmelere rağmen metaverseye olan ilgi çeşitli sebeplerle zamanla azaldı. Metaversenin işlevsel bir şekilde kullanılması için gerekli teknolojik altyapının yetersizliği ilgiyi azaltan sebepler arasında gösteriliyor. Yüksek bant genişliği, güçlü bilgisayarlar ve gelişmiş sanal ve artırılmış gerçeklik cihazlarına ihtiyaç duyulması kullanıcı deneyimini olumsuz etkiledi.
Sosyal etkileşimlerin sınırlı kalması da kullanıcı ilgisinin azalmasına sebep oldu. Bunların yanı sıra küresel ekonomik belirsizliklerle yatırımcıların sanal arsalara ve reklam alanlarına olan ilgisi azaldı ve metaversede yatırım kayıpları meydana geldi.
Arsa fiyatları 15 bin dolardan 1500 dolara geriledi
Metaversedeki arsa fiyatlarında ciddi düşüşler yaşandı. Dünyanın öne çıkan metaverse platformlarından The Sandbox'ta ortalama metaverse arsa fiyatı 15 bin dolardan 1500 dolara geriledi. Böylelikle metaversedeki arsa fiyatlarında yaklaşık yüzde 90'lık bir değer kaybı yaşandı.
Metaversedeki reklam gelirleri de beklentilerin altında kaldı. Markalar, sanal dünyalardaki reklamların geri dönüş oranlarının düşük olduğunu fark etti ve yatırımlarını azalttı.
Geçen yıllara göre metaverse önemini kaybetmiş gözükse de teknoloji devlerinin bu alandaki çalışmalarının sürmesi, teknolojinin hala önemli bir potansiyele sahip olduğunu ortaya koyuyor.