Haber7 - ÖZEL
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı ekipler, 6 Şubat'tan bu yana Kahramanmaraş depreminden etkilenen 11 şehirdeki çalışmalarını sürdürüyor. Şimdiye kadar ekipler tarafından bölgede hasar görmüş binaların ve bağımsız birimlerin kayıtları oluşturuldu.
Bu yöndeki işlemlerin devam ettiği biliniyor. Diğer taraftan yurdun dört bir yanındaki yurttaşlar 'risk tespit çalışmaları' yapabilmek için bağlı bulundukları şehirlerdeki yetkili mercilerle ve Bakanlık'la irtibata geçmiş halde.
Milyonlarca vatandaş, "Oturduğum ev güvenli mi?" sorusuna gönüllerini rahat ettirebilecek bir cevap arıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi'nin de megakent özelinde bu çalışmaları yürüttüğü biliniyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektör Yardımcısı Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Kumral, bu noktada merak edilen tüm noktaları Haber7 okurları için paylaştı. İşte, meşakkatli test sürecinin aşamaları ve Prof. Dr. Kumral'ın açıklamaları:
HABER7: Risk tespiti testi nasıl işliyor?
KUMRAL: Risk tespiti yapılmak istenen bölgenin veya binanın neyi varsa, bunun İTÜ'ye resmi kanallar üzerinden iletilmesi gerekiyor. İTÜ'nün bünyesinde bir komisyon var. Bu komisyon, bunu ilgili hocalara havale ediyor. Burada iki-üç yöntem var.
Birincisi Schmidt Çekici dediğimiz bir metot. Burada duvara zarar vermeden, sadece sıvası alınarak bir darbe vuruluyor. Alınan tepkiye göre betonun kalitesi ortaya konuluyor. Bu metotta demirin kalitesini görmek mümkün değil.
Aynı zamanda değişik aletlerle duvarın içerisindeki demirlerin ne sıklıkla, ne kalitede yapıldığını gösteren sistemler var.
Yani kolonlardan veya kirişlerden, binanın statiğine zarar vermeyecek şekilde karot alma yöntemidir. Bu karotlar daha sonra laboratuvara getiriliyor, buralarda basınç testlerine tabi tutuluyor ve belirli noktalardan demirler açığa çıkarılarak kullanılan maddenin kalitesi ortaya konuluyor. Bu örnekler binanın farklı noktalarından, tamamen binayı temsil edecek şekilde alınmaktadır.
Bir de zemin etüdü var. Eğer zemin etüdü istiyorsanız, binanın tabanından aşağı doğru belirli oranda sondaj çalışmasıyla numuneler alınıp deneyler yapılmaktadır. Bu şekilde bir binanın ve yerinin sağlamlığı konusunda deneysel olarak rapor teslim ediliyor.
HABER7: Bu çalışmalar ne kadar zaman alıyor?
KUMRAL: Schmidt Çekici ile olanı hemen öğrenebilirsiniz. O anda bile öğrenebilirsiniz belirli hesaplamalarla... Ama diğerleri laboratuvar yoğunluğuna göre sonuçlanıyor. Bir iki hafta içerisinde diğerleri de verilebilir diye düşünüyorum...
HABER7: Test sırasında olası riskler neler?
KUMRAL: Bu çalışmalarda herhangi bir risk yok. Binanın her tarafından gelişigüzel numuneler alınmıyor. Binanın statiğine ya da kolonuna zarar verici işlemlerde bulunulmuyor. Bu örnekler alındıktan sonra açığa çıkan boşluk, son derece kaliteli malzemelerle dolduruluyor. Ayrıca demirlere herhangi bir zarar verilmiyor. Demirlerin arasındaki boşluklardan alınıyor bu örnekler. Eğer uzman olmayan kişilere yaptırırsanız binanızın statiği bozulabilir. Böyle gelişmeleri bugünlerde maalesef çok fazla duymaya başladım. 'Ben yapı denetçisiyim... Ben inşaat mühendisiyim...' vesaire... Bu tür insanlara karşı çok dikkatli olmak lazım. Şöyle söyleyeyim size, kalp doktoru lazım siz gözcüye gidiyorsunuz... Böyle bir şey olmaz... O yüzden bu işi yapmış olan insanlardan bu hizmeti almak lazım...
HABER7: Bu tarz bir işlemin maliyeti ne kadar?
KUMRAL: Ne yazık ki bilgim dahilinde değil. Şu anda komisyon çatısı altında bu rakamların yeniden belirlendiğini tahmin ediyorum. Ama son rakamları bilmiyorum.
HABER7: Test sonucu olumsuz gelirse bina için yıkım kararı çıkar mı?
KUMRAL: İTÜ'nün raporunda direkt yıkım kararı çıkmaz ama bu sonucu almış olan insanların duyarlı olmaları ve Belediyelere başvurmalarının gerekli olduğu kanaatindeyim. Bu tamamen bina sahipleriyle alakalı bir durum...
İstanbul'da riskli statüde olduğu düşünülen tahmini kaç bina ve bağımsız birim var?
KUMRAL: Şu anda bu araştırmalar yapılıyor. Bizim Şehir ve Bölge Planlama bölümü ile İnşaat Mühendisliği bölümlerinden hocalarımızın bu araştırmayı yaptığını biliyorum. Net bir rakam yok ama peyderpey çalışmalar devam ediyor. Bu konu çok hızlı bir şekilde gündeme alınmış vaziyette.
HABER7: Maraş depremlerinden sonra risk tespit testi isteyenlerde bir artış yaşandı mı?
KUMRAL: Birkaç yüz kat... Evet... Şu anda günde yaklaşık 250-300 telefon alıyoruz... Ve yüzlerce başvuru var... İnsanlar diken üstünde... İstanbul'da da Türkiye'de de maalesef böyle...