Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Ukrayna'da Çernobil ve Zaporijya nükleer santrallerindeki nükleer faaliyet ve maddeleri denetlemek amacıyla ajansın yerleştirdiği ekipmanlardan kurumun merkezine bilgi akışının kesildiğini, bu ani gelişmenin kaygı verici olduğunu söyledi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansından (UAEA) yapılan yazılı açıklamada Başkan Rafael Mariano Grossi'nin Ukraynalı muhataplarından Çernobil başta olmak üzere ülkedeki nükleer tesislere yönelik edindiği yeni bilgileri kamuoyuyla paylaşıldı.
Yaklaşık iki hafta önce Rus ordusu tarafından kontrol altına alınan santralin elektrik ağından bağlantısının kesildiği ve ek bir elektrik sağlayıcısının da bulunmadığını belirten Grossi, bu gelişmenin çok kaygı verici olduğunu ifade etti.
Grossi, nükleer santrallerin güvenliği açısından güç kaynağı olarak bir şebekeye bağlı olmasının nükleer tesislerde emniyet ve güvenliğin sağlanması için gerekli olan 7 temel maddeden biri olduğunun altını çizdi.
Bununla beraber Çernobil Nükleer Santrali'ne özel olarak ajans ve Ukraynalı muhataplarının elektrik ağından tesisin bağlantısının kesilmesi hususunda fikir birliği olduğunu belirtilerek bu durumun güvenlik açısından kritik bir etkisinin olmayacağı ifade edildi.
"Çernobil'de durumun kötüleştiğini görüyoruz"Grossi, ana şebekeden elektriğin kesilmesinin yaklaşık 2 haftadır aralıksız çalışan 210'a yakın personel için ek sorunlar doğurabileceğine işaret ederek, "Günden güne özellikle radyasyon güvenliği ve tesisi son derece zor ve sınayıcı koşullar altında idare eden personel için Çernobil Nükleer Santralinde durumun kötüleştiğini gözlemliyoruz" dedi.
Rus güçlerine bir kez daha seslenen Grossi, "Santralde dahili radyasyondan korunma prosedürlerine uymaları, personelin güvenli bir şekilde dönüşümlü çalışma prosedürünü kolaylaştırmaları ve güvenliği sağlamak için diğer önemli adımları atmaları için acil çağrımı yineliyorum" şeklinde konuştu.
Uzaktan veri akışında aksamaGrossi, hem Çernobil hem de Zaporijya'da nükleer malzemeyi takip etmek için kurulan güvenlik sistemlerinden gelen uzaktan veri aktarımının kesildiğini kaydederek kullanılmış ya da kullanıma hazır nükleer yakıtın yanı sıra çeşitli nükleer maddelerin ciddi oranda bulunduğu bu iki tesisten ajansın Viyana'daki merkezine bu türde veri akışının aniden kesilmesinden endişe duyduğunu söyledi.
Uzaktan veri akışını sağlamak amacıyla güvenlik denetimine ilişkin ekipmanların Ukrayna ve dünyanın birçok yerindeki nükleer tesislere yerleştirilmesinin güvenlik denetiminin uygulanabilmesine olanak sağlayan önemli bir unsur olduğunu vurgulayan Grossi, bu tür ekipmanların yalnız Ukrayna'da değil birçok ülkedeki nükleer malzeme ve faaliyetleri denetleme amacıyla kullanıldığının altını çizdi.
Grossi, bu son gelişmelerin çatışmaların sürdüğü Ukrayna’da nükleer tesislerin emniyet, güvenlik ve koruma önlemlerine yönelik kaygıların artmasına neden olduğunu dile getirdi.
Ukrayna'daki sorunları çözmek için Türkiye ziyaretiGrossi, Ukrayna'ya ilişkin yeni inisiyatifin bir parçası olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun daveti üzerine Antalya'ya gideceğini kaydederek, "Oradaki (Türkiye) toplantılarda Ukrayna'nın nükleer tesislerinin emniyet ve güvenliğini sağlamaya ilişkin acil ilerleme kaydetmeyi umuyorum. Artık harekete geçmeliyiz" değerlendirmesinde bulundu.