TÜMOSAN tarafından üretilen FAZ-V emisyon seviyesine sahip motorun emisyon deney testlerine TÜBİTAK RUTE laboratuvarlarında başlandı. Tamamen yerli ve milli imkanlarla üretilen motor, Avrupa standartlarındaki testleri başarıyla tamamladıktan sonra piyasada rakipleri karşısına çıkacak. FAZ-V emisyon seviyesine sahip olan motor 125 beygir gücüne sahipken, tamamının yerli imkanlarla geliştirilmesi dikkat çekiyor.
Gelişmelerden memnun olduğunu dile getiren TÜMOSAN Stratejik Planlama ve Bilgi Yönetimi Grup Müdürü Yüksel Özdek: “Bugün TÜBİTAK'ta bu emisyon tesislerini gerçekleştirmek için ekibimizle beraber, arkadaşlarımızla beraber burada bulunmaktayız. Tabii bu çalışmanın içerisinde şu anda Sanayi Bakanlığı yetkilileri ve TSE yetkilileri de bize eşlik ettiler. Bu çalışmaları hep beraber, bugünden itibaren yürütmeye devam edeceğiz. Şu anda arkamda gördüğünüz motor 125 beygir güce sahip dizel motor. Türkiye'de ve Avrupa'da şu anda geçerli olan FAZ-V emisyon seviyesi. Avrupa'nın da şu anda ulaşabileceği en üst seviye. Biz de FAZ-V motorla ilgili olarak yaptığımız geliştirmelerin neticesinde buna uygunluğunu sağladıktan sonra TÜBİTAK laboratuvarında tamamen yerli imkanlarla akredite bir laboratuvar haline getirilerek TSE ile birlikte bunun burada sertifikalandırması çalışmasına başlamış olduk. Tabii motor emisyon seviyesi itibariyle şu anda Avrupa'nın ulaştığı en yüksek seviye ve Avrupa'daki motor geliştiricileri de bu konuda oldukça zorlanmış ve bu durumu çözebilmek için Avrupa'da da defalarca tarihler revize edilmiştir. Çok kolay bir seviye değil. Biz de 1976 yılı itibariyle motor üretimine başlamış bir firma olarak bu deneyimlerimizin neticesinde elde ettiğimiz kazanımlarla aslında bunları gerçekleştirdik. Biz öncesinde FAZ1, FAZ2, FAZ3 ve FAZ4 emisyonlu motor sertifikasyonlarını geliştirerek aslında bu seviyeye ulaştık. Dolayısıyla bunun aynı zamanda bir geçmişi var. Şu anda 125 beygir güçteki bir motorumuzun bu çalışmayla beraber sertifikalandırmasından sonra üretimini yaptığımız traktörlerde FAZ-V emisyonlu traktör üreterek müşterilerimizle hizmetimize 2024 itibariyle de devam edeceğiz” dedi.
‘KENDİ MOTORUMUZU KULLANMA YÖNÜNDE KARAR ALDIK’
Bazı firmaların ithal ikame ürün kullandıklarını fakat kendilerinin bu konuda stratejik davranarak kendi ürettikleri motorla yola devam etmek istediklerini ifade eden Yüksel Özdek sözlerine şöyle devam etti:
“Şöyle bir farklılığımız var bir yerli üretici olarak. Ürettiğimiz traktörlerin tamamında kendi motorunu kullanan belki de tek firma olacağız. Çünkü FAZ-V emisyon seviyesine geçildiğinde firmalar bunun yerine ikame ürünler kullanmak zorunda kaldılar veya ithal motor kullanmak zorunda kaldılar. Fakat biz kendi motorumuzla devam etme kararı aldık. Stratejik bir kararı aldık. Bu kararın arkasında üst yönetim kararlı bir şekilde durdu. Ar-Ge yetkililerimiz bu konuda çabalarını azami şekilde gösterdiler. Bu onaydan sonra da tüm traktörlerimizin FAZ 5 emisyonlu olarak sertifikasyon çalışmasını gerçekleştirerek piyasaya arzına başlayacağız. Aynı zamanda bu sadece iç piyasa için değil, Avrupa pazarına da girişimiz için de aslında bir basamak olacak.”
‘TÜRKİYE’NİN KENDİ ALTYAPISIYLA SAĞLAMIŞ OLMANIN GURURU İÇERİSİNDEYİZ’
Yerli ve milli imkanların kullanılması konusunda önemli adımlar attıklarını anlatan TÜMOSAN Motor Teknolojileri Müdürü Cihan Büyük:
“Motorumuz şu anda TÜBİTAK Rute Motor Mükemmeliyet Merkezi’nde FAZ-V emisyon çalışmaları için hazırlanmış olan ve emisyon regülasyon testlerine girecek olan yeni geliştirdiğimiz tamamen yeni tasarım 125 beygir, 4 silindirli motorumuz. Bu motorumuz 3,9 litre. Temel olarak traktör uygulamaları için bu motorumuzu kullanmayı planlıyoruz ancak pek çok alanda, pek çok platforma hizmet edecek özelliğe sahip. Endüstriyel uygulamalar olsun, marin uygulamaları olsun, traktör uygulamaları zaten hakeza olsun bu motorlarımız görev alacaklar. Dünyadaki emisyon regülasyonları çok katı. Bu anlamda da FAZ-V dediğimiz aslında dünyanın en yüksek emisyon standardından bahsediyoruz. Şu anda Türkiye'de bu görmüş olduğunuz 125 beygir, 4 silindir motorumuzla biz aslında bu emisyon standardını artık yakalamış bulunuyoruz. Bunu da Türkiye'deki bir test odasında Türkiye'nin kendi altyapısıyla sağlamış olmaktan da ayrıca gurur içerisindeyiz” dedi.
‘’TÜRK MÜHENDİSLERİYLE YERLİ İMKANLARLA GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİ DEVAM ETTİRİYORUZ’
Motorun teknik kısımlarını anlatan Cihan Büyük sözlerine şöyle devam etti:
“Bu motorumuz aslında bir ticari motor. Ticari standartları sağlayan motor. Bunun yanında biz yeni geliştirdiğimiz 4 silindirli ve 6 silindirli 5.2 litre ve, 7.8 litre motorlarımızı da geliştiriyoruz. Artık Türkiye'de bu emisyon standardını sağlama noktasında bu tesisat yapısına sahip olabildiğimiz için o motorlarımızda orta vadede ve uzun vadede yine FAZ-V dediğimiz emisyon standardına ulaştırmayı hedefliyoruz. Temelde bu yeni motor ailemiz, 55 beygir 3 silindirden başlayarak 4 silindirli 125 beygire kadar bir aralığı kapsamış olacaklar bu anlamda TÜMOSAN aslında Türkiye'nin motor ihtiyacını, ithal motor ihtiyacını yerli imkanlarla sağlamış oluyor. 55 beygirden başlayarak 125 kadar bu motor ailemizle 4 silindirli ve 6 silindirli 7.8 litre yeni motorlarımızda da 540 beygire kadar aslında orta ve uzun vadede çıkmayı planlıyoruz ticari platformlarda. Bu da baktığımız zaman yine 55 beygirden 540 beygire kadar bir motor güç yelpazesini kapsamış olmayı açıklamış oluyor. 55 beygirden 125 beygire kadar bir motor alanını kapsamış oluyoruz bu sayede. TÜMOSAN daha öncesinde olduğu mekanik enjeksiyonlu sistemli motorlarda yerli imkanlarla geliştiriyor olsa da test anlamında, sertifikasyon anlamında yine yurt dışına bağımlılık söz konusuydu. Motorlarımızı alıp Avrupa ülkelerine ya da diğer ülkelere gitmek durumunda kalıyorduk. Ancak şu anda görmüş olduğunuz motoru biz Kocaeli Gebze'de artık testlerini gerçekleştiriyor ve sertifikasyonu alabiliyoruz. Bu bizim için de Türkiye için de çok ciddi bir kazanım. Görmüş olduğumuz motor yine yerli imkanlarla Konya'da üretildi. Bu çok önemli. Çünkü yerlilik biliyorsunuz özellikle yurtdışı bağımlılık noktasında çok kritik öneme sahip. Parçaların tedariği ve imalatı Türkiye'de Konya'da yapılmakla beraber tüm geliştirme çalışmaları, tasarım, mühendislik, anlamında da yine Türk mühendisleriyle yerli imkanlarla geliştirme faaliyetlerimizi devam ettiriyoruz.”