Kamu Denetçiliği Kurumunun (KDK) 2022 faaliyetleri ve 2023 hedeflerine ilişkin düzenlenen basın toplantısında konuşan Malkoç, kurumun, tavsiye kararlarının yanı sıra toplumun genelini ilgilendiren çalışmalar ve özel raporlamalar da yaptığın ifade etti. Malkoç, bu kapsamda 24 Şubat 2022'den beri devam eden Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Macaristan'a giden Ukraynalılara ilişkin de rapor hazırladıklarını belirtti.
KDK tarafından geçtiğimiz hafta 41 ülkeden 70'in üzerinde ombudsmanın bir araya geldiği programı anımsatan Malkoç, programda Ukrayna ve Rusya ombudsmanlarının da görüştüğünü dile getirdi.
Malkoç, "Ukrayna ve Rusya'nın ombudsmanlarının Ankara'da buluşması, Rusya'nın elinde bulunan yaralılar, kadınlar veya askerler için veya Ukrayna'nın elinde bulunan Ruslar için bir hayat koridoru, bir insanlık koridoru açılması için önemli bir çalışma oldu." dedi.
Şeref Malkoç, KDK olarak Ukrayna ile Rusya arasında bir insanlık koridoru açarak, mümkün olduğu kadar insanın rahatlaması için ellerinden geleni yapacaklarını kaydetti.
İnsanlık koridorunun açılması konusunda yaklaşık 3 ay önce UNICEF'in Ankara temsilciliğinden talep geldiğini ifade eden Malkoç, bunun üzerine her iki ülke ombudsmanlarıyla görüştüğünü ve olumlu karşılandığını aktardı. Malkoç, iki ülke ombudsmanlarının Ankara'daki programda 4 defa KDK'nin koordinatörlüğünde, 4 defa da kendi aralarında görüşme gerçekleştiğini dile getirdi.
Ukrayna ve Rusya ombudsmanlarının üçüncü görüşmesinde, "Karar alıp iş yapmamız gerekir" dediğini aktaran Malkoç, iki ombudsmanın da buna hazır olduklarını söylemeleri üzerine durumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ilettiğini anlattı.
Bundan sonraki süreçte iki ombudsmanın da ülkelerinin devlet başkanlarıyla konuyu görüşeceklerini kaydeden Malkoç, "Sayın Cumhurbaşkanımız Sayın Zelenskiy ve Sayın Putin'le görüştükten sonra biz tekrar bu görüşmeyi değerlendirip ona göre adımlar atacağız. Biz şuna dikkat ediyoruz; ateşkesin sağlanması veyahut barış benzeri konular devlet adamlarının, siyasetçilerin işi. Biz ombudsmanlığın sınırları içerisinde kalarak insani açıdan hangi hizmetleri yapabiliriz, bu gayret içerisindeyiz. Geldiğimiz nokta itibarıyla iş yarı yarıya halloldu diyebiliriz." diye konuştu.
Şeref Malkoç, insanlık koridoru konusunda karar vericilerin ilgili ülkelerin siyasileri ve devlet başkanları olduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz buna ilişkin Sayın Cumhurbaşkanımızı devreye koyarak ilk adımı atmış oluyoruz. Ondan sonra biz kendi sınırlarımız içerisinde hareket edeceğiz. Kararı yine o ülkelerin siyasileri ve devlet adamları verecektir, biz sınırlarımızı biliyoruz. Bizim çalışmamızın önemi nerede? Ukrayna Devlet Başkanı'nın önünde yüzlerce sorun vardır. Rusya Devlet Başkanı'nın önünde yüzlerce sorun vardır. Biz bu insani koridoru o sorunların önünde getirmeye, hatırlatmaya çalışacağız her 3 ombudsman olarak. Bu hatırlatmayı yaptıkça bunun başarılı olacağına inanıyorum."
"Bu mekanizmayı kurma aşamasındayız"
Kamu Başdenetçisi Malkoç, esir takası konusunda İstanbul'da bir insani koridorun oluşturulması halinde Türkiye'nin müzakere dışında lojistik manada bir rolünün bulunup bulunmayacağına dair soruyu da cevapladı.
İnsanlık koridorunun oluşabilmesi için siyasi otoritelerin buna izin vermesi gerektiğine işaret eden Malkoç, şunları kaydetti:
"Biz İstanbul'da bir platform oluşturmayı arzu ediyoruz. Daha doğrusu bu teklif hem Ukrayna hem Rusya ombudsmanından bize iletildi. Bunu biz 3 ay önce kendilerine söylemiştik, olgunlaştırdılar, şimdi onlar bize ilettiler. Tabii bütün bunların oluşabilmesi için her ülkenin siyasi otoritelerinin, siyasi iradelerinin buna izin vermesi gerekiyor. Bunun için kolaylık sağlaması gerekiyor. Yoksa ombudsmanların gücü bu koridoru açmaya yetmez, görevi de bu değil zaten. Ombudsmanların görevi bu konuda kamuoyu oluşturmak ve devleti yönetenler nezdinde, onların gündeminde ön sıralara bunu yerleştirmek. Eğer siyasi irade oluşursa ki ben oluşacağına inanıyorum, bu da Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Zelenskiy ve Sayın Putin ile görüşmesi neticesinde ortaya çıkacak."
Türkiye'deki görüşmelerde her iki ombudsmana da yol haritası çıkarılması tavsiyesinde bulunduğunu bildiren Malkoç, "Ukrayna tarafı Rus ombudsmanına 800 kişilik bir liste verdi, Rus ombudsmanı Ukrayna ombudsmanına 200 kişilik bir liste verdi. Bununla sınırlı değil olay, bu yaralılarla ilgili, esirlerle ilgili liste. Bunun yanında binlerce çocuk var, kadın var, başka problemler var. Eğer biz bu İstanbul platformunu kurabilirsek bu bahsettiğimiz konular daha kolay müzakere edilebilir. Çözüme daha kolay ulaşılır. Bu mekanizmayı kurma aşamasındayız." ifadelerini kullandı.