Depremler, yer kabuğunda farklı nedenlere bağlı olarak yaşanan sarsıntılar merkezden başlayarak çevreye dalgalara halinde yayılmaktadır. Depremler, yeryüzündeki levhaların birbirleriyle sürtüşmesi ve hareket etmesi ile oluşmaktadır. Sarsıntının büyüklüğüne göre tahribat ve yıkıma neden olmaktadır. Depremler, tektonik, volkanik, çöküntü ve tsunami olmak üzere farklı başlıklarda incelenmektedir.
Deprem Nedir?
En genel tanımıyla yer altında meydana gelen hareketlenmeler sonucu yer yüzünde dalgalanmalar halinde oluşan sarsıntılara deprem denir. Levhaların hareket gücüne göre etkisi farklı farklı görülen depremler can ve mal kayıplarına neden olabilen doğa olaylarıdır. Yer kabuğunu meydana getiren levhaların sıkışması ve çarpışması sonucu oluşan depremler farklı tiplerde görülmektedir. Ülkemizde yaygın olarak görülen ve en tehlikeli olan deprem türü tektonik depremlerdir. Levhaların hareket etmesi ve sıkışmasıyla oluşan depremler tüm dünyada görülen depremlerin %90’ını oluşturmaktadır.
Türkiye'nin Deprem Haritası
Kıtasal hareketliliğin fazla olduğu Anadolu’da levhalardaki hareketlilikten dolayı çok fazla deprem görülmektedir. Türkiye’de Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 büyük fay hattı bulunmaktadır. Bu fay hatlarına bağlı olarak daha küçük çaplı fay hatları olduğundan Anadolu’nun birçok yerinde depremlere neden olmaktadır. Ülkemizdeki en aktif ve tehlikeli olan fay hattı Kuzey Anadolu Fay Hattı olarak görülse bile en aktif olanı Batı Anadolu Fay Hattı’dır.
1- Batı Anadolu Fay Hattı: Batı Anadolu Deprem Kuşağı olarak da anılan fay hattı, batıdan doğuya uzanarak ilerleyen ve kuzeyden güneye sıra sıra dizilmiş fay hattıdır. Batı Anadolu Fay Hattına bağlı olan 9 fay hattı bulunmaktadır ve şöyledir:
Fethiye-Burdur Fayı
Gökova grabeni
Cumalı, Yakköy Çayı
Büyük Menderes Grabeni
Yavamsu Fayı
Küçük Menderes Fayı
Gediz Grabeni
Simav Grabeni
Eskişehir Fayı
2- Kuzey Anadolu Fayı: Saroz Körfezinden (Çanakkale) başlayan ve Erzincan’a kadar uzanan 1500 km uzunluktaki aktif fay hatalarından biridir. Merkez üssü Gölcük olan 1999 yılında 7.4 büyüklüğündeki deprem de Kuzey Anadolu Fay Hattının kırılmasıyla oluşmuştur. Bundan dolayı en aktif ve tehlikeli olan fay hattı olduğu kabul edilmektedir.
3- Doğu Anadolu Fay Hattı: Hatay’da başlayan ve Bingöl’e kadar uzanan fay hattı Karlıova’da Kuzey Anadolu Fay Hattıyla buluşur. Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ üzerinden geçen fay hattı Bingöl’e kadar uzanmaktadır.
TÜRKİYE’DE 1. DERECE RİSK BÖLGESİNDE BULUNAN ŞEHİRLER
İstanbul
Amasya
Aydın
Adıyaman
Batman
Sakarya
Tunceli
Osmaniye
Hakkari
Muğla
İzmir
Manisa
Yalova
Düzce
Çanakkale
Burdur
Balıkesir
Erzincan
Hatay
Bolu
Tokat
Muş
Siirt
Isparta
Van
Denizli
Bursa