Ankara
AA muhabirinin Avrupa Evcil Hayvan Yemi Endüstrisi Federasyonunun (FEDIAF) 2023 raporundan derlediği bilgilere göre, Türkiye'deki evcil hayvanı sayısı 6,5 milyonu buluyor. Ülkedeki evcil köpek sayısı 1,4 milyonu aşarken, evcil kedi sayısının ise 4,7 milyon olduğu ifade ediliyor.
Rapora göre, Türkiye'de her 100 evden 15'inde sahiplenilmiş kedi, 5'inde ise sahiplenilmiş köpek bulunuyor.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sahipsiz köpeklere ilişkin açıklamasında, "Başıboş köpek sayısının, 4 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir. Yıl içinde 1-2 defa doğum yapabilmeleri, her seferinde ortalama 6-8 yavru doğurmaları ve sürekli yer değiştirmeleri sebebiyle yerel yönetimlerce sağlıklı kayıt tutulamamakta ve net sayı belirlenememektedir"" ifadesini kullandı.
Ticari hayvan maması kullanımı artıyor
Sahipli ve sahipsiz kedi köpek sayısındaki artış, mama sektörünü büyüttü.
ABD Tarım Bakanlığı için hazırlanan bir rapora göre, Türkiye'de kedi ve köpeklerin çoğunun geçmişte "sofra artıkları" ile beslendiği, bu durumun son yıllarda değişmeye başladığı ve evcil hayvan maması kullananların sayısının artışa geçtiği kaydedildi. Kedilerin yaklaşık yüzde 35'inin, köpeklerin ise yüzde 20'sinin mama ile beslendiğine yer verilen raporda, bu rakamın ilerleyen yıllarda daha da artmasının beklendiğine vurgu yapıldı.
Mama üretimi yapan işletme sayısı artıyor
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de kedi köpek maması sektörü her geçen gün büyürken, geçen yıl bakanlık izniyle faaliyete geçen işletmelerce 239 bin 176 ton kedi köpek maması üretildi.
Bakanlıktan 2020 yılında kedi köpek maması üretmek üzere 46 işletme izin alırken, 2021 yılında bu sayı 75'e, 2022 yılında 90'a, 2023 yılında 107'ye bu yıl ise 114'e yükseldi.
Bakanlıktan izin alan bu işletmelerin önemli bir bölümü faaliyete geçerek mama üretimine başladı.
Büyüyen sektör ihracatı da ithalatı da artırıyor
Kedi köpek mamasına olan talebin artması ihracat ve ithalat rakamlarına da yansıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2020 yılında kedi köpek maması ihracatı 46 bin tonken bu rakam geçen yıl 88 bin tona yükseldi.
Sektördeki büyüme ithalat rakamlarına da yansıdı. 2020 yılında 24 bin ton olan kedi köpek maması ithalatı geçen yıl 82 bin tonu aştı.
Cari açığa "mama faturası"
TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin perakende satılacak hale getirilmiş kedi ve köpek maması ihracatı 2023'te 121 milyon 447 bin dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam 2020'de 30 milyon 518 bin dolar seviyesindeydi.
Sektörün ithalatı ise 2020'de 86 milyon 674 bin dolar seviyesinde bulunurken geçen yıl 225 milyon 838 bin dolara çıktı.
Sektör dünyada da büyümeye devam ediyor
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Öztürk, AA muhabirine dünyadaki kedi köpek maması sektör büyüklüğünün milyarlarca dolar olduğunu söyledi. Öztürk, "Dünyadaki pazar 10 milyarlarca dolar seviyesinde. Biz 120 milyon dolar ihracat yapar hale geldik. 2024 yılı sonunda 150 milyon dolar ihracat hedefliyoruz. Önümüzdeki 5 yıl içinde bu sektörü 500 milyon dolar seviyelerine kadar çıkarmayı planlıyoruz." diye konuştu.
Yabancı firmaların gözü Türkiye'de
Effeffe Türkiye Pet Food Fabrika Müdürü Hasan Ayna, evcil hayvan sektörüne hem üretici hem tüketici açısından ciddi derecede artan bir ilgi olduğunu belirterek, buna bağlı olarak çok sayıda irili ufaklı fabrika kurulduğunu, büyük firmaların da kapasitelerini artırdığını söyledi.
Türkiye'de üretilen mamalara daha çok Orta Asya ülkelerinden talep olduğuna işaret eden Ayna, bazı yabancı firmaların Türkiye pazarına girebileceğini belirtti.
Evcil Hayvan Maması Derneği (PETFA) Yönetim Kurulu Başkanı Çağla Çavuşoğlu ise Türkiye'de tüm değişkenleriyle birlikte sektör büyüklüğünün yaklaşık 1,9 milyar dolara ulaştığını belirtti.
Çavuşoğlu, ülkedeki kedi köpek maması sektörünün daha da güçleneceğini ifade etti.