DSİ Genel Müdürü Mehmet Akif Balta, Artvin'in Yusufeli ilçesinde Çoruh Nehri üzerinde yapımı tamamlanıp, enerji üretimlerine başlayan 275 metre gövde yüksekliğiyle Türkiye'nin en yüksek barajı Yusufeli'de incelemelerde bulundu. Balta, kapaklarının açıldığı barajda üstten aşmalı dolusavaklar tam yükte test edilmesi çalışmalarını yerinde inceledi. İncelemeler öncesi açıklamalarda bulunan Balta, "Ülkemizin en yüksek dünyanın ise 5'inci yüksek barajı olan Yusufeli Barajı’nda muhteşem bir su gösterisine tanıklık edeceğiz. Çift dolusavağı olan bu dev tesisten suyun savaklanması yani tahliye edilmesi ender şahit olunabilecek bir durumdur. Esasen hidroelektrik santrallerde suyun savaklanması arzu edilen bir durum değildir. Ancak feyezan akımlarının barajın depolama kapasitesinin üzerinde olduğu durumlarda, su tahliyesi hem barajların hem de yerleşimlerin güvenliği açısından bir zorunluluk olmaktadır. İşte bugün, böyle bir zorunluluk ortaya çıktığında Yusufeli Barajı’ndaki dolusavaklarımızın çalışma durumunu görecek ve test edeceğiz" dedi.
'TÜRKİYE YÜZYILINA YAKIŞIR DEV ESER; YUSUFELİ BARAJI'
Türkiye'de hidroelektrik enerji üretim kapasitesinin yıllık 44 milyar kilovatsaatten 112 milyar kilovatsaate yükseltildiğini kaydeden Balta, şunları söyledi:
"Ülkemiz son 21 yılda her alanda olduğu gibi yerli ve yenilenebilir enerji konusunda da atılım yapmış, bu kaynakların başında gelen hidroelektrik enerji üretiminde önemli mesafe katetmiştir. 2002 yılında 125 olan hidroelektrik santral sayısı günümüz itibarıyla kamu-özel sektör iş birliği sayesinde 750’ye, hidroelektrik enerji üretim kapasitemiz ise yıllık 44 milyar kilovatsaatten 112 milyar kilovatsaate yükseltilmiştir. Yusufeli Barajı ve HES’de suyun ışığa dönüştüğü bu atılımdaki özel yerini almıştır. Ülkemizin en yüksek barajı olan Yusufeli, 275 metrelik yüksekliği ile çift eğrilikli beton kemer barajlar kategorisinde dünyada da beşinci sıradadır. Türkiye yüzyılına yakışır dev eser Yusufeli Barajı ve HES kurulu gücüyle yıllık ortalama 1 milyar 888 milyon kilovatsaat enerji üretim kapasitesine sahiptir. Bu üretim miktarı ile 750 bin adet yerli ve milli otomobil TOGG’un enerjisi karşılanabilir. Ayrıca baraj ile 2,5 milyon kişinin enerji ihtiyacı karşılanacaktır. Bu güzide tesis üreteceği enerji ile ekonomimize yıllık yaklaşık 6 Milyar TL katma değer sağlayacaktır."
'GELECEĞE MİRAS KALACAKTIR'
Bölgedeki diğer barajların taşkın riskini azaltacağına dikkati çeken Mehmet Akif Balta, 2022'de su tutulmaya başlanılan Yusufeli Barajı’nda elektrik enerjisi üretimi için ıslak testlere ise 25 Ağustos 2023 tarihinde başlanıldığı bilgisini paylaştı. Balta, "8 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla Yusufeli Barajı’nda toplam 1.200.000.000 kWh elektrik enerjisi üretilmiştir. Bunun ekonomiye katkısı bugün itibarıyla 2,7 milyar TL’dir. 27.06.2024 tarihi itibarıyla baraj rezervuarı ilk kez maksimum işletme kotu olan 710 metreye ulaşılmıştır. Yusufeli Barajı tünelli dolusavakların kapak testleri ve dolusavak deşarj kapasitesinin tespiti çalışmaları yapılmıştır. Yusufeli Barajı ve HES’te 2 tip dolusavak yapısı bulunmaktadır. Yusufeli Barajı’nda ilk kez baraj gövdesi üzerinde bulunan üstten aşmalı dolusavaklar açılarak test edilmiştir. 'Mühendislik harikası' olarak ifade edebileceğimiz bu baraj; aynı zamanda insanımızın inandığında neler yapabileceğini de gösteren dev bir eser olarak geleceğe miras kalacaktır" diye konuştu.
'BARAJLA BİRLİKTE 46 TÜNEL, 23 KÖPRÜ ve 92 MENFEZ YAPILDI'
Yusufeli projesi kapsamında yaklaşık 110 kilometre yol, 46 tünel, 23 köprü ve 92 menfezi de Artvin’e kazandırdıklarını aktaran Balta, "Geleneksel mimariye uygun olarak inşa edilen yeni Yusufeli ilçesinde 2 bin 698 konut ve 323 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir. Barajdan etkilenen köylerin yeni yerleşimleri kapsamında 7 köyde yeni yerleşim yeri oluşturularak 507 konut ve 10 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir. 'Vatandaşlarımız tarım yapsın' diye baraj gölü altında kalacak olan 1,1 milyon metreküp mümbit tarım toprağı yeni yerleşim yerine taşınmıştır. Su altında kalacak olan 1700 mezarlık ilçe merkezi ve köylerde yeni mezarlık alanlarına taşınmıştır. Baraj kapsamında yeni yerleşim yerinin içme suyu meselesi de çözülmüştür" ifadelerini kullandı.
'500 SOKAK KÖPEĞİ NAKLEDİLDİ'
Yeni yerleşim alanlarına DSİ ve Orman Genel Müdürlüğü (OGM) iş birliği ile 22 bin 094 ağaç ve 81 bin 280 fidan dikildiğini belirten Mehmet Akif Balta, DSİ tarafından 2003-2024 yılları arasında Artvin iline toplam 219 milyar 359 milyon 497 bin 044 lira yatırım yapılarak, 141 tesisi hizmete alındığını belirtti. Balta, "Yeni yerleşim yerine DSİ tarafından 40 bin 250 metrekare çim serilmiştir. Bu çalışmalar yürütülürken sokak hayvanları da unutulmamıştır. STK’larla iş birliği içinde çalışarak Ardanuç ilçesinde içinde ameliyathanesi de bulunan hayvan toplama merkezi yapılmıştır. Eski Yusufeli ilçemizden yaklaşık 500 sokak köpeği toplanarak buraya götürülmüştür. DSİ tarafından yeni yerleşim yerinde bulunan köpekler için 100 kulübe de yapılmıştır. Özellikle belirtmek isterim ki, yeni yerinde Yusufeli; inşallah, ekonomisi, ekolojisi ve sosyal yapısı ile bambaşka bir yerleşim yeri olmuştur" dedi.