Ekipmanların sökülmesi, paketlenmesi ve taşınması süreci için yüklenici firmalarla iş birliği planlanıyor.
ÜRETİM TEZGAHLARI HALA TÜRKİYE’DE
Rapora göre, JPO, 2024 yılı Ekim ayında TUSAŞ’taki F-35 üretim ve testlerinde kullanılan tezgâhların ABD’ye geri getirilmesi için fiyat araştırması gerçekleştirdi. Bu durum, üretim tezgâhlarının hâlâ Türkiye’de bulunduğunu gösteriyor.
2024 Kasım ayında yayınlanan raporda JPO, TUSAŞ’tan Northrop Grumman’ın Kaliforniya’daki gövde üretim tesisine F-35 Özel Takımlarının ve Özel Test Ekipmanlarının taşınması ve depolanması için piyasa araştırması yürüttü.
EKİPMANLAR DENİZYOLUYLA TAŞINACAK
JPO’nun gereksinimleri doğrultusunda, Türkiye’de bulunan F-35 üretim tezgahlarının sökülmesi, paketlenmesi, taşınması ve depolanması yüklenici firmalar tarafından gerçekleştirilecek. Sürecin ABD ve uluslararası taşımacılık standartlarına uygun şekilde yürütülmesi planlanıyor.
Raporda, "Yüklenici, F-35 ST/STE’yi Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti (USG) ve uluslararası taşımacılık/nakliye standartları, prosedürleri, yasaları ve yönetmeliklerine uygun olarak taşıyacaktır." ifadelerine yer verildi.
Tüm araç-gereçlerin, deniz yoluyla taşınmak üzere konteynerlere yerleştirileceği belirtildi. Ayrıca, taşınacak ekipmanların sökme işleminden depolamaya kadar geçen süreçte muhasebeleştirilmesi ve korunması sağlanacak.
SÖKÜM İŞLEMİ ANKARA'DA YAPILACAK
JPO’nun belirttiğine göre, yüklenici firma, sevkiyat süresince ekipmanları uygun şekilde işleyerek sökecek, paketleyecek, işaretleyecek, etiketleyecek ve tüm işlemleri kayıt altına alacak.
Bu kapsamda, özel üreticiye (OEM) ait tasarıma sahip ekipmanlar da dahil olmak üzere, Takım Geri Kazanım Listesi’nde belirtilen Fiber Yerleştirme Mandreli gibi bazı araç-gereçlerin de sökülmesi gerekecek.
Söküm işlemlerinin, TUSAŞ tesislerinde gerçekleştirileceği bildirildi.
TÜRKİYE, 2019’DA PROGRAMDAN ÇIKARILDI
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri tedarik etmesi nedeniyle, Beyaz Saray 17 Temmuz 2019’da Türkiye’nin F-35 Ortak Saldırı Uçağı Programı ortaklığının askıya alınmasına ve çıkarılmasına karar verdi. 21 Nisan 2021’de ise Türkiye’nin programdan resmî olarak çıkarıldığı Ankara’ya bildirildi.
Türkiye için üretilen 6 adet F-35A savaş uçağı, o tarihten beri depolarda muhafaza ediliyor. Öte yandan 2020 yılında ise ABD, yine S-400’ü gerekçe göstererek Savunma Sanayii Başkanlığı’na CAATSA yaptırımlarını uyguladı.
ABD’li yetkililer, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının Ege’deki güç dengesini değiştirmeye yönelik bir adım olmadığını belirtirken, bunun doğrudan Rusya’dan S-400 füze savunma sisteminin alınmasının sonucu olduğunu ve ABD yasalarına göre hareket edildiğini ifade etti.
Editor : Eshahaber
