Küresel piyasalarda ticaret savaşlarına yönelik artan endişelerin etkisiyle deprem etkisi yaşanıyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın yatırımcıların vergilerin etkilerini kabullenmesi gerekeceğini ve ABD'nin dış ticaret açığı sorunu çözülene kadar Çin ile anlaşmaya varmayacağını açıkladı.
Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü Dilek Güngör, Trump'ın dünyayı sarsan vergi hamlesini analiz etti.
Güngör, Türkiye'nin görece düşük tarife oranıyla rakiplerine göre daha avantajlı konumda olduğunu ve 5 alanda ülkemizin önünde fırsat penceresi açılabileceğini belirtti.
"TÜRKİYE SANAYİSİNE YARAYABİLİR"
Türkiye, yüzde 10'luk gümrük vergisi ile kendine rakip diğer ülkelere göre avantaj elde etti. Bu, Türkiye sanayisine yarayabilir. ABD ithalatçıları, kendileri açısından daha pahalı hale gelecek Çin mallarına alternatif arayacağı için Türkiye'ye fırsat penceresi açılabilir. Yani ABD için alternatif tedarikçi konumuna gelebilir. ABD'ye yapılan hazır giyim, tekstil, halı, demir-çelik, otomotiv yan ürünleri, yedek parça, tarımsal ürün, dijital yazılım ürünleri ihracatı olumlu yönde etkilenebilir. Geçen yıl yapılan ABD'ye yapılan 16.4 milyar dolarlık ihracat daha da artabilir.
"DOĞRUDAN YATIRIMCILAR ARTABİLİR"
Tarifelerin getireceği bir diğer sonuç da Türkiye'ye gelebilecek doğrudan yatırımlardaki artış olabilir. Güney Kore, İtalya, Fransa, Cin, Japonya, Hindistan, Vietnam gibi rekabet içinde olduğumuz ülkelere uygulanan tarifeler neredeyse Türkiye'nin 2.5 katı. Dolayısıyla Çin gibi ülkelerin Türkiye'ye yatırım yapması ve bu yolla ABD'ye ihracatını artırmaya çalışması beklenebilir. BRICS ülkeleri de Türkiye ile işbirliğini artırıp, yatırımlarını ülkemize kaydırmayı planlayabilir. Keza, Avrupa Birliği ülkeleri de Türkiye'ye yatırım yaparak yüzde 10 daha az vergi ödeyip, ABD'ye ihracat yapma imkânını kullanabilir. Bu da Türkiye'de 2024'te 11.3 milyar doları bulan uluslararası doğrudan yatırımların katlanması, Türk vatandaşları için de yeni istihdam fırsatlarının doğması anlamına gelir.
AVANTAJLI SEKTÖRLER HANGİLERİ?
ABD'nin mal ithalatı 3.1 trilyon dolar civarında. En fazla ithalatı Çin, Meksika, Kanada, Japonya, Almanya, Vietnam, Güney Kore, Tayvan, Hindistan'dan yapıyor. Türkiye dış ticarette net ithalatçı pozisyonda. Tarifeler ne getirir?
Elektronik: ABD'nin bu alanda en çok ithalat yaptığı ülke Çin. Onu Güney Kore ve Vietnam dizliyor. Türkiye'nin ABD'ye yaptığı elektrik ve elektronik ihracatı 2024'te yaklaşık 774 milyon dolardı. Türkiye, kablo, jeneratör, motor gibi teknik kalemlerde üretim gücünü kullanıp, alternatif olarak öne çıkabilir.
Otomotiv: Trump yönetimi ithal otomobiller ve otomobil parçaları için yüzde 25 tarife uyguluyor. Bu, özellikle Avrupa Birliği, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerin ihracatını etkiliyor. Tarifeler, AB'nin ABD'ye yaptığı otomotiv ihracatını ciddi anlamda etkileyebilir. AB, Amerika'ya ihraç edemediği otomobili kendi iç pazarına yönlendirdiğinde, Türk otomotiv sektörünün Avrupa'ya ihracatı bu süreçten etkilenebilir.
Tekstil-Hazır Giyim: ABD, giyim ve ayakkabı ithalatında Asya ülkelerine bağımlı. Tarifelerle Asya ülkelerinden gelen ürünler yüzde 45-50 pahalı hale gelecek. Özellikle Vietnam, Kamboçya, Çin, Bangladeş gibi ülkelerin rekabet gücünün yüksek tarifeler nedeniyle azalması kaçınılmaz görünüyor. Türkiye avantajı ele geçirebilir.
Mobilya: ABD'nin mobilya ithalatının yüzde 60'ı Vietnam ve Çin'den geliyor. Asya dışındaki başlıca tedarikçiler olan Meksika ve Kanada. Asya ülkelerine uygulanan yüksek gümrük tarifeleri Türkiye'nin ABD pazarında önünü açabilir.
Kimya: 2024'te Türkiye, 30.8 milyar dolar değerinde kimya ihracatı gerçekleştirdi. Özellikle Türkiye'ye uygulanan düşük gümrük vergileri, Türk kimya ürünlerinin ABD'de daha rekabetçi hale gelmesini sağlayabilir.
ŞİMŞEK: TÜRKİYE'YE ETKİSİ SINIRLI KALACAK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel düzeyde gündeme gelen yeni ticaret tarifelerinin Türkiye ekonomisine etkisinin sınırlı olacağını belirtti. Ankara'da IV. Tarım Orman Şurası "Tarım Ekonomisi Atölyesi" programında konuşan Şimşek, "İhracatın kural bazlı ülkeler dışında kalan önemli bir kısmı bu tür coğrafyalara olduğu için dış ticaretteki korumacılığa karşın bize benzer ülkelere göre göreceli olarak daha az etkileneceğiz. Türkiye'nin ihracata bağımlılığı benzer ülkelere göre düşük.
GSYH'mizi üretirken ihracat bazlı değil, iç talep bazlı gitmişiz. Bize yansımaları başka ülkelere göre daha sınırlı olacak, çünkü bizde belirleyici olan iç pazardır. Bizim ABD ve AB dışı toplam 54 ülke ile serbest ticaret anlaşmamız var, ihracatı yüzde 68'i bu ülkelere gidiyor. İhracatımızın yüzde 80'inden fazlası yakın ve dost ülkelere gidiyor. Petrol fiyatları son gelişmelerden dolayı çöktü. Petrol fiyatları bu seviyelerde kalırsa Türkiye'nin bu sene cari açık konusunda sıkıntısı olmayacak. Türkiye petrol ve doğal gaz düşüşlerinde olumlu etkilenecek ülkelerin başında olacak" dedi.
Trump düğmeye bastı! Türkiye için avantaj olabilir
Editor : Eshahaber
