Yüksek petrol fiyatları, enflasyon baskısı ve tedarik zincirindeki sıkıntılar, net sıfır hedefleri doğrultusunda enerji sektörünün acil dönüşüm zorunluluğu ve üzerine Rusya’nın Ukrayna işgali… Tüm bu gelişmeler enerji sektöründeki yatırımcılar üzerinde kafa karışıklığına yol açacak baskılar oluşturuyor. Diğer traftan geçen mart ayında toplanan Avrupalı liderler, Rus gazına olan bağımlığı azaltma konusunda fikir birliğine vardırlar ve 2027’ye kadar bu büyük değişimi gerçekleştirme hedefini koydular. Ama ortada kış aylarına kadar çözülmesi gereken acil bir enerji var, başta Almanya olmak üzere birçok ülkede üreticiler enerji krizinin soğuk nefesini enselerinde hissediyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın bu ortamda yayımlanan “Dünya Enerji Yatırımları-2022” raporu, bu yılın sonunda enerji yatırımlarının küresel çapta yüzde 8 artarak 2,4 trilyon dolara çıkacağını öngörüyor. Raporda petrol, doğalgaz ve kömüre yapılan yatırımların pandemi öncesine göre azalsa da, 2022’de bu alanlardan elde edilen gelirlerin iki katına çıkarak 4 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu da bazı ülkelerin bu alandaki yatırım iştahını kabartıyor. Zaten Ajans, artan enerji faturalarının dizginlenmesinin birçok ülkede öncelikli politik öncelik haline geldiğine işaret ederek 2022’de tüketicilerin enerjiye ödedikleri miktarın 10 trilyon dolarla rekor kıracağını hesaplıyor.
RÜZGAR TERS ESİYOR
Ajans , yenilenebilir enerji sistemlerine yapılan yatırımların, 2022’de, 1.4 trilyon dolarla en yüksek seviyesine göreceğini öngörüyor. Paris İklim Antlaşması'ndan sonra 2020’ye kadar yüzde seviyesinde olan yenilenebilir enerji yatırımlarının yıllık artış oranı, 2020'den itibaren yüzde 12'ye yükseldi. 2021’de yenilenebilir enerji alanında en fazla yatırımı 380 milyar dolarla Çin, 260 milyar dolarla AB, 215 milyar dolarla ABD gerçekleştirdi.
Yenilenebilir enerji yatırımlarının yaklaşık yarısı güneşe giderken rüzgar yatırımları deniz üstü santrallere kayıyor. Bu santrallere 2021’de 40 milyar dolar harcandı. Ancak Ajans, teknolojik gelişmelerden dolayı maliyetleri düşen güneş ve rüzgar enerji sistemlerinde trendlerin t ersine döndüğüne işaret ediyor. Geçen yıl, 2020’ye kıyasla bu iki alanda maliyetler yüzde 10-20 yükseldi.
Ajans’a göre bu nedenle 2022 enerji verimliliğinin altın yılı olabilir. Geçen yıl enerji verimliliği yatırımları yüzde 16 artmıştı. Artan fosil yakıt fiyatları, 2022’de enerji verimliliği yatırımlarını daha da ivmelendirmesi öngörülüyor. Ancak Ajans, tüketici gelirlerinin sabit kalması ve kredi maliyetlerinin yükselmesi gibi nedenler, enerji verimliliği yatırımındaki artışı frenleyebilir.