Rus gazına bağımlı olan ve kesintilerle derinden sarılan Avrupa, kış öncesi alarm konumuna geçti. Daha önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ifade ettiği “avaş ekonomisi” vaziyetine giren Avrupa Birliği (AB), bu kapsamda ilk icraat olarak “gaz tayınlama ( olağanüstü dönemlerde talebi kısmak için uygulanan yöntem)” planını üye devletlere duyurdu. Ülkelerin gaz tüketimini yüzde 15 kesmesi şart koşulan planın vatandaş kullanımını azaltma ve ekonomik küçülmeyi minimuma indirmeyi hedeflediği kaydedildi. Uzmanların Rus gazına yüzde 40 oranında bağımlı olan Almanya ekonomisini kurtarmaya yönelik bir hamle olduğunu düşündüğü plan, AB’yi ikiye böldü. Birliğin güney cephesi, Almanya’ya can simidi atmak istemediklerini belirterek plana karşı çıktıklarını duyurdu.
AB DAĞITIMDA TEKELLEŞECEK
Avrupa Komisyonu tarafından geçtiğimiz çarşamba günü açıklanan ‘Güvenli Bir Kış için Gazdan Tasarruf Et’ planı, AB üye ülkelerinin diğer güç kaynaklarına geçerek gaz kullanımlarını azaltmasını emrediyor. Komisyonun önerisi kabul edilirse, üye devletlerin her iki ayda bir gaz tüketimini %15 azaltma hedefine yönelik ilerlemeleri hakkında rapor vermeleri gerekecek. Gaz dağıtımında kurulacak mekanizma ile tekelleşecek olan AB’nin olağanüstü hal ilan etme, ülkelerin akışı azaltmasını zorunlu kılma ve vanayı kapatma yetkisi olacak.
ÇOĞUNLUĞUN MENFAATİNE AYKIRI
26 Temmuz’a kadar onaylanması beklenen plan için salt çoğunluk (üfusunun yüzde 65’ini temsil eden 15 ülke) henüz sağlanamadı ifade edildi. Birliğin güney kanadını oluşturan Portekiz, İspanya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Yunanistan, “gaz tayını” planına karşı olduğunu açıkladı. Yüzlerce kişinin yüksek sıcaklıklar nedeniyle can verdiği AB’nin güney kanadındaki ülkeler, klima kullanımını kısıtlayan planın kapsayıcı ve kendi menfaatlerine fayda sağlamadığı yönünde kanaat bildirdi.
ALMANYA’YA KURBAN OLMAYACAĞIZ
İspanya Enerji Bakanı Teresa Ribera, planın Avrupa Konseyi’nde tartışılmadan aceleyle çıkarıldığını ve adil olmadığını belirterek, “İspanya’nın bu teklifi desteklemediğini söylemekten büyük üzüntü duyuyorum” dedi. Bazı ülkeleri kurban etmek istediklerini belirten İspanyol Bakan, Almanya’yı dolaylı yoldan hedef gösterdi.
BİZİM GAZIMIZLA AÇIKLARINI KAPATAMAZLAR
Yunanistan hükümet sözcüsü Giannis Oikonomou plana karşı olduklarını belirtti. AB’ye kendi tekliflerini sunduklarını belirten Oikonomou yüzde 15 azaltma planının kabul edilemez olduğunu vurguladı. Portekiz Enerji Bakanı Joao Galamba, açıkça Almanya’ya atıfta bulunarak, “Portekiz’den tasarruf edilen gazın başka ülkelerin açıklarını kapatmak için kullanılamayacağını” ifade etti.
GÜVENLİĞİMİZİ RİSKE ATIYOR
Polonya İklim Bakanı Anna Moskwa, “dayanışma mekanizmasının hiçbir üye devletin enerji güvenliğinde azalmaya yol açmaması gerektiği” gerektiğini belirterek plana karşı olduklarının sinyalini verdi. GKRY de, AB’nin planına karşı olduklarını ifade etti.
GAZ YOKSA YARDIM DA YOK
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ülke basınına yaptığı açıklamada, enerji krizini kışa kadar çözememeleri halinde Ukrayna’ya mali yardımı kesecekleri tehdidini savurdu. Kuzey Akım 1’in tekrar tam kapasiteyle faaliyete geçmesi için Kanada’nın Rusya’ya sağlaması gereken parçanın teslim edilmesi gereketiğini vurgulayan Baerbock, gaz krizinin sürmesi halinde halk ayaklanmalarının tetiklenebileceğini ve iç karışıklarla uğraşan Berlin’in Ukrayna’ya desteğini kesebileceğini söyledi. Almanya Şansölye Yardımcısı Robert Habeck ise, plana karşı çıkan ülkelerin “Avrupa dayanışmasını” baltaladığını söyledi.