TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından düzenlenen Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması’nda geleceğin bilim insanları ödüllerine kavuştu.
Çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yapan akademisyenlerden oluşan jüri; ekolojik denge, gıda güvenliği, tarım ve hayvancılık teknolojileri, dijital dönüşüm gibi araştırma projelerini değerlendirdi.
'Kusursuz kulak' Bager ve arkadaşlarına ödül
57 ilden 336 öğrencinin 180 projesinin kıyasıya mücadele ettiği yarışmada Muşlu Bager Çalışcı ve arkadaşları “Engelsiz Astronomi Sözlüğü” Projesi ile teşvik ödülü aldı.
Çalışcı, “Astronominin konusunu görme engellilere anlatmak için bir sözlük. Ben de bu sözlük sayesinde gökyüzünü zihnimde canlandırabiliyorum” dedi.
Doğuştan görme engelli olan Bager Çalışcı, aynı zamanda Beethoven hayranı bir piyanist.
Çalışcı, müzikte 'kusursuz kulak' olarak adlandırılan bir müzik tonunun perdesini bir referans perdesi kullanmadan tanımlayabilme yeteneğine sahip. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gelecekte ünlü bir piyanist olmak isteyen Çalışcı’ya geçen sene akustik bir piyano hediye etmişti.
Finalde yarışan projeler arasında giyilebilir teknolojiler, sağlık ve biyomedikal cihaz teknolojileri, afet yönetimi, havacılık ve uzay ve sürdürülebilir kalkınma gibi temalar da dikkat çekti.
Yarışmanın ödül töreni, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Sezai Karakoç Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapıldı. Törene; Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, BİDEB Başkanı Prof. Dr. Ömer Faruk Ursavaş, Diyarbakır Vali Yardımcısı Murat Yıldız, Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürü Murat Küçükali’nin yanı sıra yarışmacı öğrenciler, öğretmenleri ve aileleri katıldı.
Yarışmada 10 proje birincilik, 20 proje ikincilik, 30 proje üçüncülük, 30 proje de teşvik ödülü aldı. Antalya 3, Samsun, Rize, Balıkesir, Denizli, Adana, Hatay ve Manisa birincilik kazanan iller oldu.
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Kacır ile TÜBİTAK Başkanı Mandal, başarılı projelere ödüllerini verdi.
Veri güvenliği projesiyle birinci oldu
Yarışmaya Denizli’den katılan 15 yaşındaki Hilal Keskin, matematik alanında “Pisagor Üçlülerinden Denklemlere Rasyonel Kriptografi” araştırması ile birincilik ödüllerinden birinin sahibi oldu.
Projesini anlatan Keskin, “Günümüzdeki veri aktarımından çıkan sorunların çözümünün bir parçası olabilmek için bir şifreleme algoritması geliştirdim. Günlük hayatta kullandığımız mesajlaşma uygulamalarında bile bu arka planda çalışan bir işlev, verileri gizlemek. Eğer bunun kodunu yazabilirsek ki; ben de bunun için çalışmalarımı sürdüreceğim; günlük hayatta verileri güvenli bir şekilde aktarabilmemize çok büyük yararı olacağını düşünüyorum” dedi.
Görme engelliler için sanal asistan
14 yaşındaki Eylül Çiftçi ile Ege Arslan, “Görme engelli öğrencilerin okul içi bağımsız hareket becerisini artırmaya yönelik sanal asistan destekli artırılmış gerçeklik uygulaması tasarımı” projesiyle yazılım alanında birincilik ödülü aldı.
Eylül, projenin hikayesini şöyle anlattı:
"Bizim bir görme engelli arkadaşımız var, biz onunla 4 yıldır aynı sınıftayız, ona hep yardım eden kişi biz oluyorduk. Acaba onun bunu kendi kendine yapabilmesi nasıl olur diye düşündük ve bu projeyi yaptık. Biz bir mobil uygulama tasarladık. Uygulama kapalı ortam navigasyon sistemi, adı Adım Adım Gelecek. Bu sayede görme engelli arkadaşımızın gidebileceği yerler var en sık kullandığı yerler. Sesli bildirimler alıyor, sağa dön sola dön gibi. Bizim görme engelli arkadaşımız da denedi, böylelikle hareket edebiliyor."
Kendini temizleyen maske
Yarışmaya Muş’tan katılan 13 yaşındaki Reber Ülkü ile Efe Alikaya da, Mikro Plastik Üretmeyen, Biyobozunur, Kendini Temizleyebilen, Antimikrobiyal, COVID-19’u etkisizleştiren bakır sülfür nanoparçacıklı maske projesiyle biyoloji alanında teşvik ödülü aldı.
Reber Ülkü, geliştirdikleri maskede hiç bakteri üremediğini ifade ederken Efe Alikaya “Bizim maskemiz maskeye gelen virüsü de öldürdüğü için; elimize geçmesini de önlüyor, o yüzden vakalarda düşüş sağlayabilir” dedi.
Yarışmaya 31 bin öğrenci katıldı
Bu yıl yarışmaya 4 bin 583 okuldan 13 bin 585 erkek ve 17 bin 416 kız öğrenci olmak üzere toplam 31 bin öğrenci katıldı. 2021 yıla oranla başvurularda yüzde 53 oranında artış gerçekleşti. Öğrenciler, bu yıl toplamda 23 bin 968 proje başvurusu yaptı.
28-31 Mart 2022 tarihleri arasında Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul Asya, İstanbul Avrupa, İzmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Van’da bölge finalleri sergisi düzenlendi.
Editor : Eshahaber
