Trump düğmeye bastı! Türkiye için avantaj olabilir

ABD Başkanı Donald Trump'ın "ekonomik bağımsızlık bildirgesi" olarak açıkladığı tarifeler küresel ticarette yeni bir dönemi başlatırken, küresel piyasaları sarsan tarife politikalarından geri adım atmayacağını da belirtti.

2 Nisan günü için "Kurtuluş Günü" diyen ABD Başkanı Donald Trump, tüm ithalatlara yüzde 10 genel tarife uygulayacaklarını belirtti. Trump tüm dünyaya gümrük vergisi yağdırırken, karşı ülkelerden ise yanıt gecikmedi. Ek gümrük tarifeleri ve buna karşılık misilleme adımları, dünya genelinde ekonomik belirsizliği ve bunun getirisi olan krizi derinleştiriyor.

Uzmanlar, Trump'ın tüm dünyaya uygulayacağı tarifelerin enflasyonu artırıp büyümeyi resesyona sürükleme potansiyeli taşıdığı konusunda hemfikir. Dünya ekonomisinin stagflasyon ile büyük bir krize yol açabileceği konusunda tedirgin olan uzman isimler, müzakerelerle kısa sürede bir sonuca varılmayacağının da altını çiziyor. 

TÜRKİYE DAHA AZ ETKİLENEN KONUMDA 

Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Eda Karadağ, Amerika Başkanı Trump'ın tarifelerinin küresel piyasalarda sert düşüşlere neden olduğunu belirtti. Trump'ın tarifelerinin, Amerika'da enflasyonu artırıp büyümeyi resesyona sürükleme potansiyeli taşıdığını ifade eden Karadağ, bunun dünya çapında bir etki yarattığını ve sadece Amerika'nın değil, küresel piyasaların da etkilendiğini vurguladı. Ayrıca, Amerika'nın tarifelerine karşı Avrupa ve Çin gibi ülkelerin net ve sert bir duruş sergilediğini, ancak Türkiye'nin bu durumu diğer ülkelere göre daha az hissedeceğini belirtti.

Karadağ, Türkiye ile Amerika arasındaki ticari ilişkilerin olumlu gittiğini, bu nedenle Türkiye'nin Amerika'nın tarifelerinden çok büyük bir olumsuz etki almadığını söyledi. Türkiye'nin Amerika ile ilişkilerini daha da ileriye taşıma adına ticaret görüşmelerinin de bakanlıklar tarafından planlanlandığını belirten Karadağ, ihracatçılar açısından Euro-Dolar paritesinin güçlü seyrinin olumlu olduğunu ancak kalıcı olmasını beklemediklerini ifade etti. Avrupa'nın Amerika tarifelerine karşı duruşunun, kısa vadede belirsizlik yaratacağını ancak orta ve uzun vadede daha olumlu sonuçlar doğurabileceğini öngördü.

TRUMP'IN TARİFELERİ DÜNYA EKONOMİSİNİ İSTİKRARSIZLIĞA SÜRÜKLÜYOR 

İktisatçı Prof. Dr. Yusuf Dinç, dünya ekonomisinin artık jeoekonomik argümanlarla yönlendirildiğini belirterek, bu durumun öngörülemezlikleri artırdığını ifade etti. Dinç, Trump’ın uyguladığı tarifelerin matematiksel açıdan eksik olduğunu ve ülkelerin dolar rezervlerini ve Amerikan tahvillerini göz ardı ettiğini vurguladı. "Trump’ın politikaları duygusal tepkilerle şekilleniyor, ancak gerçek müzakereler matematiksel bir temele dayanmalıydı" diyen Dinç, bu yaklaşımın dünya ekonomisini istikrarsızlığa sürüklediğini belirtti. 

Prof. Dr. Dinç, gümrük duvarlarının artmasının yanı sıra, enflasyonist bir ortamda işsizlik sorununu da beraberinde getireceğini söyledi. "Stagflasyon, yani hem enflasyon hem işsizlik, şiddetli bir ekonomik sorundur. Eğer yurtiçi yatırımlar artmazsa, bu durum işsizlik oranlarını artıracak" diye konuşan Dinç, ihracatçılar için de olumsuz etkiler olacağını belirtti.

Karşılıklı misillemelerin talebi düşüreceğini ve ihracatın daha pahalıya yapılacağını, bunun da verimsizliğe yol açacağını vurguladı. Dinç, sürecin henüz başında olduğumuzu ve tüm öngörülerin netleşmeden şüpheci olunması gerektiğini, belki de gümrüklerin küresel ölçekte sıfırlanabileceğini söyledi. "Bugünün dünyasında her şey mümkün" diyerek, bu sürecin farklı fırsatlar ve sorunlar yaratabileceğini ifade etti.

TÜRKİYE İÇİN FIRSAT

Ekonomist Hikmet Baydar, Amerika'nın uyguladığı yüksek vergi oranlarının Türkiye için büyük bir fırsat sunduğunu belirterek, Türk ürünlerinin Amerika pazarında daha rekabetçi hale geldiğini vurguladı. Türkiye’nin %10'luk vergi oranı, Çin’in %34 ve diğer ülkelerin yüksek vergi oranlarıyla kıyaslandığında büyük bir avantaj sağlıyor. Bu durum, Türk üreticilerinin daha düşük vergi ile Amerika'ya ürün gönderebilmesini ve rekabetçi olmalarını sağlıyor. Baydar, ayrıca Mayıs ayında yapılacak görüşmelerin bu oranların daha da iyileştirilmesine katkı sağlayabileceğini ifade etti.

Ancak Baydar, Amerika dışı pazarlarda durumun daha zorlu olacağına dikkat çekti. Yüksek vergi oranlarıyla Amerika'ya ürün satan ülkelerin, diğer pazarlarda daha düşük kar marjlarıyla satış yapmalarının Türkiye için rekabeti zorlaştıracağını belirtti. Ayrıca, dünyadaki talep daralması ve resesyon kaygılarının Türkiye’nin Amerika dışı pazarlarda karşılaşacağı zorlukları artıracağını ifade eden Baydar, pazar çeşitlendirmenin önemine vurgu yaptı.