Ukrayna-Rusya savaşı son dönemlerde durulmuş gibi olsa da arka planda neredeyse her gün ilginç gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Bunlardan biri de yakın zaman önce internet sitelerine düşen bazı ilanlar oldu.
Yasa dışı içeriklerin paylaşıldığı internet sitelerinin yer aldığı Dark Web’de Ukrayna’dan ele geçirilmiş bazı silahların satışa çıktığı iddia edildi. Sitede yer alan ilanlara göre 30 bin dolar ödemeniz karşılığında Javelin ATGM anti-tank füzesi sahibi olabilir, NLAW anti-tank füzelerine 15 bin dolara erişebilirsiniz. Kamikaze drone’ların da 7 bin dolardan satışta olduğunu da belirtelim.
Bir internet sitesinde böylesine sofistike silahların satılabiliyor olmasının iki temel dinamiği var. Birincisi internet üzerinden bu tür satışların mümkün olması. Yani sürecin bilişim boyutu. İkinci boyut ise istihbarat/güvenlik ayağı. Her iki başlığı da alanında uzman isimlerle konuştuk ve Ukrayna’da kaybolup internetten satışa çıktığı iddia edilen silahların ne tür sonuçları olabileceği sorusuna yanıt aradık.
SOFİSTİKE SİLAH SİSTEMLERİ KARABORSADA
Ersin Çahmutoğlu, siber güvenlik alanında istihbarat ve devlet destekli siber aktiviteler konularında çalışmalar yapan bir isim. Dark Web’de yer alan satış ilanlarına temkinli yaklaşıyor. İsrailli bir şirketin kendi analizleri ve soruşturmaları sonucu bu olayın ortaya çıktığı bilgisini paylaşıyor.
Darkweb platformlarının bu konuda kapalı kutu olduğunun altını çiziyor Çahmutoğlu ve “İddialar doğruysa bu silahlar Rus işgali sırasında Ukrayna topraklarında ele geçirilmiş ve örtülü faaliyetlerle yasa dışı şekilde kullanılmak üzere kara borsaya düşmüş. Özellikle terör örgütlerinin bu işle ilgilendiği konusunda da iddialar var” bilgisini paylaşıyor.
BU TÜR SATIŞLARDA TESLİM NASIL OLUYOR?
Çahmutoğlu’ndan sürece dair bazı detaylar paylaşmasını istiyoruz… Mesela ödemelerin hangi yöntemlerle yapıldığı, ürünlerin nasıl teslim alındığı gibi soruların yanıtı merak ediyoruz.
Dark Web’in doğası gereği legal piyasalarda işlemleri olmayan, satışları yapılamayan malları, ürünleri satmak için organize gruplar açısından ideal bir yer olduğunu belirtip, devam ediyor:
“Buradaki satıcı-alıcı ilişkisi çok gizli tutulur. Zaten bu tür platformlara girişler de zor olduğu için istihbarat örgütleri ve INTERPOL gibi güçlü kolluk kuvvetleri dışında bu tür yerlere sızabilen neredeyse yoktur. Satıcılar ve alıcılar ise ancak uzun teknik takipler sonucu tespit edilebilir ancak bunun da garantisi yok.
Özel araçlar ve belirli referanslara girilen siteler var bu ağda. Kimse birbirini tanımaz çoğu zaman. Bu açıdan bu tür yerlerde kimliklerin gizli olması, alışverişlerin ise çoğunlukla elden yapılması söz konusu. Nadiren de olsa legal paketlerle illegal malzemeler kargolarla iletilebiliyor.
Ukrayna'daki silahlar konusunda da çoğunun başvurduğu gibi ‘elden işlem’ söz konusu. Satıcı şart olarak alım ve satım işlemlerinin Ukrayna sınırları içerisinde ve elden yapılacağını belirtiyor. Silahların ödemeleri ise genellikle kripto paralarla yapılıyor. Kimi zaman onlar da satış sırasında elden alınabiliyor.
Söz konusu silahların niteliği oldukça önemli. Dark Web’de bu tür satışlar yıllardır oluyor ve maalesef çoğu tespit dahi edilemeden alış-verişler tamamlanmış oluyor. Bu durum dünya için bir uluslararası güvenlik sorunu.”
KONTROLSÜZ YARDIMLAR YENİ BİR TEHLİKEYE İŞARET EDİYOR
Bursa Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı ise sürecin güvenlik/istihbarat boyutunu değerlendiriyor… Ukrayna tarafına yapılan silah yardımlarının kontrolsüz bir şekilde ve büyük oranlarda gerçekleşmesini “yeni bir tehlike” cümlesiyle özetliyor.
Ukrayna-Rusya arasında devam eden çatışmalara çok sayıda uluslararası savaşçının dahil olduğunu anımsatıyor Doç. Dr. Darıcılı ve “Bazıları macera, bazıları para peşinde. Bazıları ise tamamen ideolojik nedenlerle çatışmalara dahil oldu. Bu şahısların söz konusu silahları ele geçirip karaborsa da istenmeyen grup ve örgütlere, misal terör örgütlerine satmayacağının garantisi var mı?” sorusunu yöneltiyor.
OMUZDAN HAVA ARAÇLARINA ATILAN FÜZELERE DİKKAT
Bu noktada omuzdan hava araçlarına karşı kullanılan füze sistemlerinin daha da büyük önem ve tehlike arz ettiğinden bahseden Darıcılı, “Bir şekilde Ukrayna’dan ele geçirilen bu türde bir silah ile sivil yolcu uçaklarının düşürülmesi ihtimalini bir düşünün” dedikten sonra devam ediyor:
“Bu tür bir saldırının aynı andan birden fazla uçağa karşı kullanılması ihtimalini de buna ekleyin. Yani bu tür bir eylem, tüm dünyaya mini bir 11 Eylül saldırısı yaşatabilir.
Bu kapsamda ABD’nin Sovyet işgali sırasında Mücahit unsurlara verdiği Stinger füze sistemlerini, çatışmaların bitimi sonrasında tekrar karaborsadan para vermek suretiyle topladığı da hatırlanmalı. Çünkü ABD istihbarat kurumları da böyle bir ihtimali o zaman için bile oldukça olası görmüş ve bu silahları para da vererek geri toplamıştı.
Sonuç olarak Ukrayna-Rusya Savaşı kapsamında Ukrayna tarafına kontrolsüz bir şekilde yapılan silahların tekrar ABD başta olmak üzere Batılı ülkelere karşı kullanılma ihtimali de her zaman akılda tutulmalı.”