‘Uzak durun’ diyenler döndü TÜSİAD dönemedi! 274 milyar dolara ulaştı

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ve TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mehmet Ömer Arif Aras’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalar gündemi meşgul etmeye devam ediyor.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca iki ismin 13 Şubat’ta yaptıkları konuşmalarda yargıyı telkin ve yönlendirme içerikli ifadeler kullanmaları nedeniyle soruşturma başlatmıştı. İfade vermek üzere adliyeye götürülen TÜSİAD'ın iki ismi yurt dışına çıkış yasağı getirilerek serbest bırakıldı.

Eski Türkiye'nin vesayet merkezi ve milli irade karşıtı TÜSİAD, 28 Şubat'ın yıldönümüne sayılı günler kala siyasete müdahale etmeye çalışması dikkatlerden kaçmadı.

“GÖRMEZDEN GELİYORLAR”

Sürekli yatırım ortamı ve demokrasinin bozulduğundan dem vuran TÜSİAD, son dönemde dünya genelinde uluslararası doğrudan yatırımlarda gerileme görülürken, Türkiye’nin yaptığı ekonomik reformlar ve sağladığı imkanlarla bu durumdan pozitif ayrıştığını görmezden geliyor.

274 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Türkiye'de son 20 yılda atılan ekonomik adımlar ve siyasi istikrar uluslararası doğrudan yatırımcıların rotasını belirlemede etkili oldu. 1973-2002 döneminde 15 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım çekilirken, Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) verilerine göre 2002 yılından itibaren Türkiye’ye gelen uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin toplam değeri 274 milyar doları aştı.

Türkiye’ye uluslararası doğrudan yatırım girişi 2024 yılında ise 11,3 milyar dolara ulaştı.

ABD, Almanya, Fransa, İtalya, Çin (Hong Kong dahil), Japonya, Hollanda ve Birleşik Arap Emirlikleri söz konusu yatırımlarda öne çıkan ülkeler arasında yer aldı.

Türkiye’ye yatırım yapan firmalar ve finansal olarak Türkiye’ye güvenlerini açıklayan şirketlerin bazıları şu şekilde:

OTOMOBİL DEVLERİ BAŞI ÇEKİYOR

Japon devi Honda, Türkiye’de üretim yapmak için fizibilite çalışmalarına başladı. Firmanın 1-2 ay içinde çalışmaları tamamlayarak kararını açıklaması bekleniyor. Kulislerde Japon devinin üretim için Ege Bölgesi’ni tercih edeceği konuşuluyor.

Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi Çinli BYD firması, Türkiye'de yaklaşık 1 milyar dolar yatırımla, yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretim tesisi ile Ar-Ge merkezi kuracak. 2026 sonunda üretime başlaması hedeflenen tesiste 5 bin kişiye doğrudan istihdam planlanıyor.

Çinli Skywell, Türkiye'de 150 bin üretim kapasiteli otomobil fabrikası, batarya yatırımı ve AR-GE olmak üzere toplam 1,6 milyar dolarlık bir yatırım planlandığını açıkladı.

Bir başka Çinli otomobil devi Chery, Samsun’da fabrika kurmayı planlıyor. Görüşmeler son aşamaya gelmiş durumda.

Öte yandan MG’nin de Türkiye’ye fabrika kurma girişimi bulunuyor.

22 ÇİNLİ FİRMADAN TÜRKİYE HAMLESİ

Çinli otomotiv devi BYD’nin Türkiye’ye yatırım kararı, farklı sektörlerden Çinli üreticilerin de Türkiye’ye ilgisini artırdı. Son olarak plastik işleme makinesi üreticisi 22 Çinli firma ‘BYD buradaysa biz de olmalıyız’ diyerek yatırım sinyali verdi. Türkiye’de yatırımı masaya yatıran 22 firmanın toplam cirosu yaklaşık 20 milyar dolar…

İspanyol-Alman çok uluslu şirketi Nordex Group, önümüzdeki yıl Türkiye'de 1 gigavat rüzgar santrali kurulumu ile 1 milyar avroluk ( 35.3 milyar TL) yatırım yapacak.

Çinli e-ticaret devi Alibaba İstanbul Havalimanı’nda kuracağı lojistik merkez ve Ankara'da açacağı veri merkeziyle toplam 1 milyar doları aşan yatırım gerçekleştireceğini duyurdu.

Katar Yatırım Otoritesi ve Esas Holding'in girişim sermayesi kolu Esas Ventures, yapay zeka pazarlama platformlarından Insider'a 105 milyon dolar yatırım yapacak. Ulaşım ve depolama sektöründe dünyanın önde gelen markalarından Alman DHL Grup, Türkiye'nin taşımacılık ve kargo sektöründe önde gelen şirketlerinden MNG Kargo'nun yüzde 100 hissesini aldı. FedEx, İstanbul Havalimanı'nda yeni bir küresel hava transit tesisi inşa edeceğini açıkladı. Amazon 100 milyon dolarlık yatırımıyla Tuzla'daki lojistik merkezini bu yıl açarken merkezde 800 kişiye istihdam sağladı.

Toplam 7 milyar Türk lirası değere ulaşması beklenen yatırımıyla Toyota'nın Avrupa'daki ilk batarya ve şarj edilebilir hibrit araç üretim tesisi Sakarya'da kuruldu. Ford da dünyanın en çok tercih edilen ticari araç modeli Transit'in ilk tam elektrikli versiyonunu (Ford E-Transit) Ford Otosan'ın Gölcük fabrikasında üretmeye başladı. Otomobil sektörüne yedek parça üreten Fransız Valeo, Bursa'daki tesisini genişleteceğini duyurdu. Rusya'nın önde gelen petrol ve doğal gaz şirketi Tatneft, Aytemiz Akaryakıt'ı 320 milyon dolar karşılığı aldı.

PepsiCo, tasarım odaklı inovasyon projelerine liderlik edeceği "Dizayn ve İnovasyon Merkezi"ni hizmete sundu. Çinli teknoloji şirketi Huawei, Ankara'da ilk yerel bulut hizmetini uygulamaya geçirdi.

İspanya merkezli global seyahat teknoloji şirketi Amadeus, sürdürülebilir ve hafif inşaat alanında faaliyet gösteren Saint-Gobain de Türkiye'de yatırım yapan şirketler arasında yer aldı.

Dünyada 44 milyar euro ciro yapan Alman ZF, Sakarya'da fren körüğü üretecek.

Dünya devi Barcelo Group turizm yatırımlarına devam etmeyi, otel sayısını 20'ye çıkarmayı planlıyor.

EY Türkiye'nin "AstraZeneca'nın Türkiye'ye Etkileri" raporuna göre, AstraZeneca Türkiye'de 2022 ve 2023'te en fazla klinik araştırma başlatan şirket oldu. Yaklaşık 100 kişilik klinik araştırma ekibiyle 90 aktif klinik araştırma çalışması yürüten marka, 2020'den itibaren klinik araştırma yatırımlarında ciddi bir artış gerçekleştirerek toplam yatırım tutarını 1,1 milyar liraya çıkardı.

'UZAK DURUN' UYARISI YAPMIŞTI

Avrupa’nın en büyük varlık yöneticisi Amundi, Türk tahvillerini en beğendiği varlıklar arasına aldı. 2,3 trilyon dolarlık fonun yöneticisi, Türkiye’nin piyasalarını güçlendirecek ekonomik normalleşme yolunda ilerlediğine inanıyor. Şirket, birkaç ay önce yatırımcıları Türk tahvillerinden uzak durmaları konusunda uyarmıştı.

AVRUPA YATIRIM BANKASI'NDAN TÜRKİYE KARARI!

Avrupa Birliği (AB) bankası olarak bilinen ve ortak projelere finansman sağlayan Avrupa Yatırım Bankası (AYB), Türkiye'de yeniden faaliyete geçmek üzere çalışmalara başladı.

Çin merkezli Kaishan Group, İZBAŞ'ta 20 bin metrekare alanda 1 milyar dolarlık fabrika yatırımı kararı aldı. Kompresör üretimi yapılacak fabrikanın bir yıl içinde tamamlanması planlanıyor.

Teknoloji devi Yandex, Türkiye'deki pazar payını genişletmek amacıyla gelecek 3 yıl içinde 400 milyon dolarlık yatırım yapmayı planladığını açıkladı.

Trendyol Grubu, devam eden yatırımlarının yanı sıra gelecek dönemde Ankara'da veri merkezi kurmayı planlıyor.

Vodafone da DAMAC ortaklığında İzmir'e yeni veri merkezi kazandırmak için 100 milyon dolarlık yatırım amaçlıyor.

Bosch da Bursa'da hidrojen enjektörlerini üretmek için 542 milyon dolarlık yatırım yaptı.

GE Aerospace de Türkiye Teknoloji Merkezi'ni İstanbul'da açarken, yatırım miktarı 31,2 milyon dolar oldu.

Türkiye'nin ilk yazılım unicorn şirketlerinden Insider, General Atlantic liderliğinde 500 milyon dolarlık yatırıma imza attı.