Uzmanlar Suriye’deki yeni dönemi Haber7’ye değerlendirdi: Artık kimse bunu yapamayacak!

Muhaliflerin zaferi Suriyelileri ülkesine kavuşturdu. 27 Kasım'da Heyet Eş-Şam (HTŞ) ve birçok muhalif grubun Halep'i ele geçirmesinden sonra İdlib, Humus ve son olarak Şam ele geçirildi. 61 yıllık Esad rejiminin çökmesiyle Suriye 13 yıl sonra Beşar Esad yönetiminden kurtularak yeni bir döneme girdi. Beşar Esad’ın ise Şam’dan ayrıldığı iddia edilirken Suriye Ordu Komutanlığı Esad rejiminin düştüğünü bildirdi.

Suriye Başkanı Muhammed Gazi El-Celali ise halk ile işbirliği içerisinde hazır olduğunu belirterek, "Evimdeyim, hükümeti devretme konusunda destek vereceğim. Devlet kurumlarının korunması çağrısı yapıyorum" dedi.

Şam’ın ele geçirilmesinin ardından ise ülke kontrolü Suriye Başkanı’nın devredildi. İsrail ordusu ise Suriye’de yaşanan gelişmelere müdahale edilmediğini belirterek tampon bölgede konuşlandıklarını açıkladı.

Haber7'ye konuşan Emekli Albay İbrahim Keleş, İbni Haldun Üniversitesi Dr. Hakkı Öcal, SETA Araştırmalar Direktörü Ömer Özkızılcık Suriye'de yeni bir döneme girildiğini belirterek bölgede ne gibi adımlar atılacağı hakkında açıklamalarda bulundu.

SETA DİREKTÖRÜ: SURİYE HALKI HÜKÜME KURMA SÜRECİNE GİRDİ

SETA Suriye Ortadoğu Araştırmalar Direktörü Ömer Özkızılcık, Şam’da yeni bir yönetim oluşturulacak. Şam’ın teslim olma sürecine alınması çok önemli’ diyerek Suriyeli muhaliflerin hazırlıklı olduğunu belirterek Suriye’de yeni bir dönemin başladığını belirtti. Özkızılcık,''Suriye halkını temsil eden meşru bir hükümet kurulma sürecine girildi’ dedi.

İSRAİL GOLAN TEPELERİNDE ÖNLEM ALIYOR

İsrail’in tedirgin olduğunu bu nedenle tampon bölgelerde ilerleme sağladığını, Golan Tepleri’ne önlem aldığını belirten Özkızılcık, İsrail’in Golan Tepleri üzerinden hareket etmesinin olası olmadığını belirterek Suriye halkının zaferinden bahsederek, ''Ülkenin doğusunda bulunan YPG terör örgütü devletinin projesinde artık fiilen çöküşü başladı. Türkiye Şam’da kurulacak meşru hükümet ile işbirliği yapmak ve beraber çalışmaya yönelik hazırlıklar gerçekleştirecek.'' dedi.

'İRAN'IN Şİİ HİLAL PROJESİ ÇÖKTÜ'

Özkızılcık İran ve Rusya'nın ise ilerleyen süreçlerde atacağı adımlardan bahsederken İran'ın Şii Hilal projesinin çöktüğünü ifade ederek, ''İran Şii Hilal projesi çöktü. Saldırgan milis yapısı Suriye’de oluşturmaya çalıştığı statüko çöktü ve Tahran ve Lübnan’a kadar uzanan Şii Hilal’i bulunmuyor'' dedi.

'RUSYA BÜYÜK BİR YENİLGİYE UĞRADI'

Rusya'nın ise bölgedeki üslerinin geleceği hakkında konuşan Özkızılcık, ''Rusya’da kaybetti ama önümüzdeki günlerde düzgün bir diplomatik ilişki yürütürse Hmeymim Hava Üssü ve Tartus üsleri kalabilir. Rusya Suriye’de kalırsa üsler muhafaza edilir, kalmazsa Rusya büyük bir yenilgiye uğrar'' ifadelerinde bulundu.

HAKKI ÖCAL: SURİYE'NİN GELECEĞİ ÇOK ULUSLU, ÇOK MEZHEPLİ

İbni Haldun Üniversitesi Dr. Hakkı Öcal ise Haber7’ye Suriye’de olması gerekenin bir federasyon devleti kurulması gerektiğini, ABD’nin ise asıl planının bölgede Suriye’yi bölerek bir Kürt devleti kurmak ve teröristan yaratmayı amaçladığını belirterek başarısızlık sağladığını ifade etti. Öcal, ‘Suriye’nin geleceği çok uluslu, çok mezhepli hatta çok dinli, toplumun barış içinde yönetilmesinin yolu bu sayede bir federasyondan geçiyor’’ dedi.

İsrail’in asıl amacının da Golan tepelerini elinde tutmak olduğunu belirten Öcal, ‘’İsrail'in görünen tek planı Golan'ı elinde tutmak. İsrail orda kendisi için güvelik görevi görüyor. Golan'ın İsrail için bu varoluşsal bir tehlike kapısı ortaya çıkıyor. Onun için Golan'ı elinde tuttuğu sürece İsrail açısından bir sorun yok’’ diye ekledi.

İRAN'IN GELECEĞİ BELİRSİZ

Türkiye’nin bölgede başarılı bir şekilde geçişi sağladığını belirten Öcal, ‘’Muhaliflerin arkasında güçlü bir komşu ülke var. Bunu herkes biliyor. Suriye’de bundan sonra herhangi bir ülke problem veya kargaşa yaratamayacak’ ifadelerini kullandı.

İran’ın ise ilerleyen süreçlerde atabileceği adımlardan bahseden Öcal, ‘ABD İran’a tekrar petrol sattırmaz, dışardan herhangi bir ticaret yapamayacak. İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın ABD ve komşu ülkelerle dost geçinmek derdinde’ diye ekledi.

KELEŞ: OHAL SURİYE'DE HİÇ BİTMEDİ

Emekli Albay İbrahim Keleş, Suriye’de rejimin son bulduğunu belirterek, ‘’61 yıllık Baas rejimi ve 54 senelik Esad yönetimi sona erdi. Baba Esad 19971 yılında darbe yağıp Suriye’nin başına geçince önce sıkıyönetim ardandan olağan üstü hale geçiş yaptıktan sonra Suriye’de hiç bitmedi’’ dedi.

Suriye’nin 2011 yılından beri OHAL’i kaldırmadığını Esad’ın ise Türkiye’nin çağrısına kulak asmadığını belirterek, ‘halkın yönetim tarzıyla 54 senedir uğraşması ve ezilmesi en sonunda patlak verdi’ dedi.

Suriye halkının normal bir halk olarak kendi devlet sınırları içerisinde yaşaması gerektiği, Türkiye’nin ise ikazlarını dinlemeyen rejim güçlerinin ise son noktada düştüğünü ifade etti.

'ESAD'IN UÇAĞI AKDENİZ'DE VURULMUŞ OLABİLİR'

Beşar Esad’ın nerede olduğu hakkında hiç kimsenin bilmediğini belirten Keleş, ‘Muhtemelen bir devlete sığındı veya Akdeniz üzerinde uçağı vuruldu, bu ihtimaller konuşuluyor. Son nokta da ise Esad rejimi bitti. Yeni gelecek Suriye’yi bekliyor’’ dedi.

Ortada sınırları olan diğer dünya ülkeleri tarafından tanınan Suriye devletinin olduğunu ve ayakta kalması için de halkın katılmasının şart olduğunu belirten Keleş, ‘’Halkın yok sayılmasıyla devlet ayakta kalamaz’’ dedi.

SURİYE'DE HALKIN SEÇİMİ ÖNEMLİ

Keleş, ‘halkın yaşadıkları yerlerde baskıya maruz kalmadan yaşamaları gerekiyor. Suriye egemenliği ve sınırlarının değişmemesi çok önemli.  Yurt dışına gitmiş olan 8 milyon Suriyelinin topraklarına dönmesi ve halkın seçimiyle meşru bir yönetimin başa gelmesi gerekiyor’ diye ekledi.

'İSRAİL PKK İLE İŞBİRLİĞİ YAPABİLİR'

İsrail ve ABD’nin gelecekte Suriye’ye yönelik atacağı adımlar hakkında da bilgi vere Keleş, ‘’Gerek İsrail gerek ABD kontrolündeki PYD son birkaç gündür bazı adımlar atarak Fırat’ın doğusunda olan bölgelerden batıya geçiş yaptı. Bazı bölgelerde 50-60 km yerleri kontrol altına aldı’’ dedi.

İsrail hakkında açıklamalarda bulunan Keleş, 'Golan tepeleri bölgesinde Zırhlı araç ve tanklarla yığınak yapıyor. İsrail yeni gelecek yönetimi merak ediyor. Hangi adımları atması gerektiğini bilemedikleri için yeni tampon bölge kuracak. Ancak Güney de koridor oluşturarak PKK ile işbirliği yapabilme ihtimalinin Suriye için büyük bir tehdit’ açıklamasında bulundu.

‘MUHALİFLERİN EN BÜYÜK AVANTAJLARI TÜRKİYE İLE KOMŞU OLMALARI’

Keleş Suriye’nin istikrarsızlıktan kurtulması halinde komşu ülkelerdeki sorunların da son bulacağını ifade ederek, Ürdün ve komşu ülkeler için iyi bir gelişme olacaktır. Terör tehdidi ile mücadele diyoruz. ‘’Sığınmacıların ülkelerine dönmesiyle her iki ülkedeki sıkıntılar son bulacak. Terörden kurtulmuş olunacak bölge ülkeleri normale dönerelerse herkes kazanmış olacak tek kaybeden Esad ve Baas rejimi olacak’ diye ekledi.

Bölgedeki kargaşadan sonra Rusya’nın da Tartus ve Lazkiye’deki üslerine dokunulmadığı sürece Rusya’nın herhangi bir adım atmayacağı, Ukrayna sorununa odaklandığını belirten Keleş, en büyük kaybedenlerden birinin de İran olduğunu belirtti.

'İRAN SURİYE'Yİ MAHVETTİ'

Keleş, ''İran, Şii yayılmacılığı yüzünden Suriye’yi mahvetti. Bu zulmün en büyük destekçisi İran oldu. 2011’den sonra iç karışıklıklara devrim muhafızlar, milis güçlerle bölgeye müdahale etti Suriye halkı İran’ı istemiyor. ‘’ dedi.

Keleş, İran’ın Suriye’deki yaptıklarının bedelini ödeyeceğini belirterek, ‘’ Bölgedeki güçlerin Suriye’den sonra İran’a yönelebilir, muhalifler otoriter rejimler için büyük bir öneme sahip. İran’ın tabanı halka dayanmıyor kendi derdi ile uğraşacak. Suriye’nin başına gelecek hükümette Suriye’nin iç işlerine kimsenin karşımasını istemeyecek’ diye ekledi.