Bilkent Üniversitesi'ndeki bir grup yazılımcı tüm dünyanın referans alacağı örnek bir çalışmaya imza attı. Kripto paraların altyapını da oluşturan blok zincir ile dijital oylama sistemi geliştirmeyi başardı. Bu sayede yapılan oylamalar değiştirilemiyor ve sonuçlar anlık olarak öğrenilebiliyor.
Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri Bölümünden Doktor Öğretim Üyesi Seyid Amjad Ali, bu yıl mezun olan yazılımcılar Talal Ahmed, Syed Abdullah Hasan, Mehmet Yapar ve Syed Muhammed Ali Rıza Zaidi'nin lisans bitirme projesi olarak geliştirdiği ve danışmanlığını yürüttüğü "safeElect" isimli proje önemli özelliklere sahip
Yazılımı geliştirenlerden biri olan Dr. Öğr. Üyesi Seyid Amjad Ali, konuyla ilgili yaptığı açıklamada "Çalışmada blok zincirin sadece finans için değil, dijital oylama sistemlerinde de kullanılabileceğini gösterdik. Buradaki en büyük fayda, oy verme işlemi bittikten sonra sonuçların anında öğrenilebilmesi" sözleriyle yazılımın öneminden bahsetti.
GELECEKTE SEÇİMLER BU TÜRDE BİR YAZILIMLA YAPILABİLİR
Özellikle cep telefonları ile her kişinin potansiyel olarak dijital oy verme olasılığının artması ve blok zinciri teknolojisinin gelişmesi bu tür yazılımların kamuoyu yoklamaları, referandum, jüri değerlendirmesi, yarışmalar ve seçimlerde bu tür yazılımların kullanılabileceğini gösteriyor.
Blok zincir teknolojisinin genelde finans dünyasında kullanıldığını hatırlatan Ali, "Çalışmada, blok zincirin sadece finans için değil dijital oylama sistemlerinde de kullanılabileceğini gösterdik. Teknolojiyi kullanmak için yine oy verme merkezlerine gidilmesi, bilgisayar üzerinden tercihin yapılması gerekecek. Buradaki en büyük fayda, oy verme işlemi bittikten sonra sonuçların anında öğrenilebilmesi. Sistem, cinsiyet, yaş dağılımı gibi eğilimleri de çıkarabiliyor." diye konuştu.
Yazılımcı Mehmet Yapar ise dünya genelinde farklı altyapılar kullanılarak elektronik oylama sistemlerinin geliştirildiğini, ancak halka açık sistemin henüz yapılmadığını belirtti. Geliştirdikleri sisteme ilişkin şu bilgiyi verdi:
"Mevcut, elektronik oylama sistemlerinde birincil endişe merkezi bir sunucuya bağlı olması. Blok zincir oylamada ise hiçbir şey merkezi değil. Blok zincirde merkezi bir sunucu olmadığından herhangi bir tekil kişinin verileri (oylama sonuçlarını) değiştirmesi mümkün olmuyor. Ayrıca, blok zincir üzerinde yapılan her işlem şifreli olduğu ve projede oylama esnasında ve sonrasında hiçbir kişisel bilgi kaydedilmediği için oyalamayı yapan kişinin kimliği tamamen gizli kalıyor. Sadece yaş grubu, konum ve cinsiyet gibi veriler sisteme kaydedilebiliyor ve böylece istatistiksel veriler tutulabiliyor. Blok zincir, finans dünyasında bir günde milyonlarca transferin gerçekleştirilebildiği bir teknolojidir. Bu sebeple geliştirdiğimiz sistem, en küçük ölçekli oylamadan ülke, hatta dünya çapındaki oylamalara kadar kullanılabilecek potansiyelde. Geliştirilmesi gereken birkaç adımdan sonra sistemimizin, dijital oylama gerektiren kamuoyu yoklamaları gibi yerel düzeyde kullanılabilir olduğunu söyleyebiliriz. Sistemimiz, oy verecek kişilerin oy kullanma kabinlerinde karşılaşacağı ve oylarını kullanacağı bilgisayarlar için oluşturulmuş bir internet ara yüzü, oylamayı düzenleyenler için bir yönetici paneli, oyların güvenli şekilde korunması için blok zincir, istatistiki verilerin tutulması için bir veri tabanı ve oylama sonuçlarını herkesin görebilmesi için tüm dünyaya açık bir mobil uygulamanın bir araya gelmesi ile oluşuyor. Finans dünyasında son 10 yılda konuşulan blok zincir, dijital oylama sistemlerine de ilham kaynağı olmuştur."