Güneş tutulması hadisesi ne zaman? Güneş tutulması neden olur? Göz sağlığı açısından son derece...

Güneş tutulması 2022 yılında ne zaman yaşanacak? Bir sene içerisinde 12 defa yörünge hareketi gerçekleştiren Ay, Dünya yörünge düzlemi ile 5 derecelik açıyı yakaladığında güneş tutulmasına sebebiyet verebiliyor. Tutulma esnasında güneşe hiçbir önlem alınmaksızın bakamayan insanlar, kolaylıkla bakabiliyor; hatta bu anları fotoğraflıyor. Göz sağlığı uzmanlarına göre, tutulma esnasında güneşe bakmak son derece tehlike arz ediyor. Ve şimdiye dek kayıtlara geçmiş 4 farklı güneş tutulması hadisesi mevcut. Bu tutulmalardan bazılarına ender rastlanılabilirken, bazıları yıl içerisinde tekrarlıyor. Genellikle mistik söyleşilere konu olan güneş tutulması, 1999 Gölcük Depremi ile de bağdaştırılmıştı. Lakin uzmanlar, meydana gelen büyük depremde güneş tutulmasının hiçbir alakasının olmadığını savunmuştu. İşte, 2022 güneş tutulması takvimi...

Güneş Tutulması Ne Zaman ve Saat Kaçta Yaşanacak?

Uzay bilimleri ile uğraşan uzmanların kabul ettiği takvime göre, 2022 yılının ilk güneş tutulması hadisesi; 30 Nisan Cumartesi günü (Bugün) saat 23:27 itibariyle meydana gelecek. Yabancı menşeili haber kaynaklarına göre, tutulma hadisesinin en net haliyle Antarktika'da, Arjantin'in güneydeki kentlerinde ve Pasifik ile Atlantik okyanuslarının sınırlı bölgelerinde seyredilebileceği aktarıldı. 

Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'ne (NASA) göre, bugün yaşanması beklenen güneş tutulması hadisesi, Güneş'in sadece yüzde 64'lük kısmını çevreleyecek. Bu oranın, bazı bölgelerde değişebileceği belirtilirken; 2022 yılında tam anlamıyla güneş tutulmasının yaşanmayacağı aktarıldı. Edinilen bilgilerden yola çıkılarak, bugünkü hadisenin literatürde "parçalı güneş tutulması" olarak geçtiğini belirtmekte fayda var. Peki, kaç tür güneş tutulması var ve bu olay nasıl gerçekleşiyor?

Güneş Tutulması Nasıl Oluyor?

Güneş tutulması hadisesinin yaşanabilmesi için, Dünya'nın yörüngesi olarak bilinen Ay gezegeninin "Yeni Ay" evresinde olması gerekmektedir. Yıl içerisinde 12 kez kendi yörüngesinde turlayan Ay, Dünya ile Güneş'in arasına girdiği anda; Güneş'i çevreleyerek veya kısmen örttüğü zaman güneş tutulması olayı yaşanır.

Bu olayın yaşanabilmesi için Dünya'nın yörünge düzlemi ile Ay'ın yörünge düzlemi arasında 5 derecelik açının olması da gerekmektedir. Bu kadar fazla faktörün bir araya geliyor olmasından ötürü, güneş tutulması yıl içerisinde 2 veya 5 kez gerçekleşir. Bu hadiselerden en fazla 2'si "tam güneş tutulması" diye geçer. 

Kaç Tür Güneş Tutulması Var?

Şimdiye dek kayıtlara geçmiş, bilinen 4 farklı güneş tutulması hadisesi mevcuttur. Bunlar sırasıyla; tam güneş tutulması, halkalı güneş tutulması, hibrit güneş tutulması ve parçalı güneş tutulması diye tanımlanmıştır. 

TAM GÜNEŞ TUTULMASI: Ay'ın Güneş diskini tümüyle örtmesi hali. İnsan sağlığı açısından herhangi bir risk teşkil etmeyen tek tutulma durumu.

HALKALI GÜNEŞ TUTULMASI: Ay'ın Güneş'i tam olarak örtememesi ve Güneş'in halka şeklinde gözlemlenebilmesi. 

HİBRİT GÜNEŞ TUTULMASI: Dünya'nın bazı bölgelerinde tutulma hadisesinin "tam güneş tutulması" şeklinde; bazı bölgelerinde de "halkalı güneş tutulması" şeklinde görülmesi durumudur. Genellikle pek rastlanılmayan bir türdür.

PARÇALI GÜNEŞ TUTULMASI: Ay'ın Güneş'i kısmen örtmesi.

AY TUTULMASI: Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesi ve Güneş'ten aldığı ışını bir süreliğine kaybedip karanlığa gömülmesi hali. 

Bir Sonraki Güneş Tutulması Ne Zaman Yaşanacak ve Nerelerde Görülecek?

NASA'nın paylaştığı verilere göre, 2022 yılının bir sonraki güneş tutulması olayı 25 Ekim tarihinde meydana gelecek. Bu tutulmanın da "parçalı güneş tutulması" olacağı ve Avrupa; Ortadoğu, Orta Asya ve Kuzey Afrika'dan seyredilebileceği açıklandı. 2023 yılının ilk güneş tutulması hadisesi de 20 Nisan 2023'te yaşanacak ve bunun tam güneş tutulması olarak gerçekleşeceği belirtildi.

Göz Sağlığı Açısından Son Derece Tehlikeli!

Uzmanlar, güneşe doğrudan; herhangi bir önlem alınmaksızın bakılmasının son derece tehlike arz ettiğini belirtiyor. Görme bozukluğu ve görme kaybı gibi durumlara yol açabiliyor. Ani bir şekilde etkisini göstermeyen güneşe bakma eylemi, zamanla göz üzerinde tehlikeli olabiliyor. Özellikle, parçalı güneş tutulması hadisesinde güneşe bakılması kesinlikle tavsiye edilmiyor.

Gözbebeği, parlak nesnelere daha duyarlıyken; ışığın daha az olduğu veya direkt karanlıkta büyümektedir. Parçalı güneş tutulması olayında da, insanlar "güneşe bakabilme" hatasına düşebilir. Lakin ışınlar, bu durumda da göz retinasına temas eder. Özellikle, teleskop; fotoğraf makinesi ve diğer araçlarla parçalı güneş tutulması olayına bakılması göz sağlığı bağlamında önerilmemektedir.