NATO’ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya’ya yeşil ışık yakan Türkiye’nin veto kartı hâlâ elinde. Ankara, imzalanan 10 maddelik mutabakat zaptının her bir maddesindeki uygulamaları yakından izleyecek. Verilen sözlerin yerine getirilip getirilmediğine bakacak. Terör örgütü üyelerinin bu ülkelerdeki faaliyetlerinin devam edip etmediğini takip edecek. İade taleplerinin karşılanıp karşılamadığını, İsveç’in PKK/YPG’ye silah gönderip göndermediği izleyecek. Terör örgütü FETÖ konusunda da İsveç ve Finlandiya’nın somut adım atıp atmadığını denetleyecek.
3 AŞAMADA VETO KOZU
İsveç ve Finlandiya mutabakata bağlı kalmazsa, veto kozları devreye sokulacak. 3 aşamalı veto kozu şöyle işleyecek: Türkiye, beklentiler karşılanmazsa İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine ilişkin senedi imzalamayabilir. Mutabakat çerçevesinde atılan adımlar yeterli görülür ve senet imzalansa bile sonraki aşamada bu senedin TBMM’nin onayına sunulması gerekiyor. Türkiye, bu aşamada da yine İsveç ve Finlandiya’nın uygulamalarına bakarak, atılan adımlar yeterli görmezse senedi Meclis’e sunmayabilir. Üçüncü ve son aşamada ise senet Meclis’e sunulsa bile, o günkü şartlarda verilen sözlerin yerine getirilip getirilmediğini bir kez daha değerlendirilerek, üyelik senedini bekletilebilir ya da reddedilebilir. Öte yandan Türkiye, kararlı duruş sayesinde hem bu iki ülkede terör örgütlerine karşı ciddi kazanımlar elde ederken, hem de İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakarak, NATO’nun ‘açık kapı’ politikasını desteklediğini somut olarak göstermiş oldu.
ÜYELİK SÜRECİ 1,5 YILI BULABİLİR
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik süreci resmen başladı. Tam üyelik süreci 6 ay ile 5 yıl arasında değişiyor. Rusya tehdidi altındaki İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerinin daha kısa sürebileceği belirtiliyor. Finlandiya Başbakanı sürecin bir yıl süreceğini açıkladı. AK Parti Grup Başkan Vekili Mahir Ünal sürecin 1,5 yıl sürebileceğini ifade etti. İsveç ve Finlandiya’nın geçmesi gereken 7 aşama şöyle:
BİR: Ülke temsilcileri Brüksel’e davet edilecek.
İKİ: Davet edilen ülke NATO Genel Sekreteri’ne resmî niyet mektubunu gönderecek.
ÜÇ: NATO, Washington Antlaşması’na ilave katılım protokollerini hazırlayacak. Bunlar, NATO ülkeleri tarafından imzalanacak.
DÖRT: Protokoller NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanacak. Türkiye’de kararı Meclis verecek.
BEŞ: Washington Anlaşması’nı saklayan ABD’ye yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapılacak.
ALTI: NATO Genel Sekreteri, yeni üyeyi ittifaka katılmaya davet edecek.
YEDİ: Katılım belgesi anlaşmayı muhafaza eden ABD’ye teslim edilecek, süreç bitecek.