Dünyada üzerinde yaşayan yetim çocukların durumunu gözler önüne seren “15 Ramazan Dünya Yetim Çocuklar Raporu 2022” açıklandı. Yetim kavramının zannedildiğinden daha geniş bir anlam içerdiğini belirten Yetim Vakfı Başkanı Murat Yılmaz, “Her coğrafya birbirinden farklı sorunlarla mücadele etmekte olup, yaşananların faturasını en ağır şekilde ödeyenler ise çocuklar oluyor. Verdiğimiz sayısal değerler ve tablolar, ne yazık ki sadece buzdağının görünen kısmı. Hakikat bundan daha üzücü ve trajik” dedi.
Dünya Yetim Çocuklar Raporu 2022; 15 Ramazan Dünya Yetimler Günü dolayısıyla düzenlenen “Sokağıma Şenlik Geldi” etkinlik öncesinde açıklandı. Yetimlerin, ailelerin ve gönüllülerin katılımı ile gerçekleşen program, Yetim Vakfı Genel Merkezi’nde gerçekleştirildi.
RENGÂRENK BALONLAR ÇOCUKLAR İÇİN UÇURULDU
“Sokağıma Şenlik Geldi” programı bünyesinde raporun sunulmasının ardından, şenlik sokağında çocuklarla birlikte çeşitli aktiviteler düzenlendi. Daha sonra yetim çocuklarla birlikte iftar programı için Edirnekapı’da yer alan Mihrimah Sultan Camii’ne geçildi. Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başlayan iftar programında Yetim Vakfı Başkan Vekili Avukat Hüsamettin Orhan tarafından bir selamlama konuşması yapıldı. Fatih Belediye Başkanı Mehmet Ergün Turan’ın konuşmasına müteakip ise, rengârenk balonlar ‘daha adil, eşit ve özgürlükçü bir dünya’ için, ‘çocukların yüzünün daima gülmesi’ duasıyla gökyüzüne bırakıldı.
YETİMLER, 365 GÜN EVLADIMIZ!
Yetimlere dair hassasiyetini aktaran Yetim Vakfı Başkanı Murat Yılmaz, “Dünya üzerinde bulunan her çocuk; insanlığın öz evladıdır ve onun her türlü problemi, derdi, çıkmazı, üzüntüsü de insanlığın ortak mesuliyetindedir” dedi. Yetim Vakfı olarak; yetime dair bilinci tazeleyen ve yeryüzünde yaşayan her bir yetim, mağdur, muhtaç veya mazlum çocuğun sorumluluğunu dünyaya yeniden hatırlatan Dünya Yetimler Günü’ne ayrı bir değer atfettiklerini kaydeden Yılmaz, “Kurulduğumuz günden bu yana, farklı alanlarda yaptığımız çalışmalar ve projelerin odağında her daim yetimler oldu. Gittiğimiz her yerde gözlerimiz yetimi aradı. Elimizi attığımız her işin meyvesini yetime uzattık. Tabir yerinde ise, yılın 365 gününü Dünya Yetimler Günü olarak ifa ettik” diyerek konuşmasına devam etti.
153 MİLYONDAN FAZLA YETİM ÇOCUK VAR
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre; dünya genelinde yetim çocuk sayısının 153 milyondan fazla olduğunu hatırlatan Yılmaz, her gün 10 bine yakın çocuğun yetim kaldığını söyledi. Daha önceki yıllarda süre gelen iklim değişikliğine bağlı krizlerinden ve 2021 yılında da artarak devam eden yoksulluktan ve adil olmayan yaşam şartlarından, bölgesel çatışmalar ve savaşlardan, COVID-19 başta olmak üzere çeşitli salgınlardan etkilenen en hassas grubun çocuklar olduğunu aktaran Yılmaz, “Salgın, savaş ve iklim felaketleri gibi krizler sebebiyle milyonlarca çocuk yetim kalmış olup, sosyal yetim olarak sayabileceğimiz 10 milyonlarca çocuk da bu krizlere bağlı yoksulluk, yerinden edilme, yetersiz beslenme, temel hizmetlere erişimin yetersizliği gibi sorunlar yaşamıştır” ifadelerini kullandı.
35 MİLYON ÇOCUK YERİNDEN EDİLDİ
Küresel bir salgının yaşandığı, dünyanın pek çok bölgesinde sıcak çatışmaların devam ettiği 2021 yılının son 10 yılın en sıcak senesi olarak kayıtlara geçtiğini belirten Yılmaz, iklim değişikliğine bağlı felaketlerin de son 30 yılda 3 katına çıktığını hatırlatan Yılmaz, rapordan şu bilgilere yer verdi: “Birleşmiş Milletler (BM) raporunda Madagaskar’ın iklim değişikliğine bağlı kıtlık yaşayan ilk ülke olduğu ve ülkede bir milyondan fazla insanın gıda güvenliğinin olmadığı ortaya çıktı. Bu krizlerin ortak sonuçlarından biri ise insanların yerlerinden edilmeleridir. Rakamlara göre bu yıl 82,4 milyon insanın yerinden edildiği; bu sayının 35 milyonunun çocuklardan oluştuğu ve bu çocukların büyük bir kısmının refakatiz olarak veya ailelerinden ayrı bir şekilde sınırları geçtiği tahmin edilmektedir.
SALGIN EN ÇOK ÇOCUKLARI ETKİLEDİ
Rapora göre; COVID-19 virüsü çocuklar için hayatî risk taşımamakta olup, virüs sebebiyle hayatını kaybeden ebeveynler de arkasında yetimler bırakmıştır. Yapılan bir araştırmaya göre dünya genelinde 5 milyondan fazla çocuğun bu süreçte yetim kaldığı tahmin edilmektedir. COVID-19 virüsünün yıkıcılığı herkes için eşit düzeyde olmamıştır. Örneğin gelişmiş ülkeler; gelişmekte olan ya da gelişmemiş ülkelere nazaran salgına yönelik daha etkili politikalar üretmiş olup, yoksul aileler salgın tedbirlerinden daha fazla yara almıştır. Dünya genelinde her 10 kişiden 3, evde su ve sabunla el yıkama olanağına bile sahip değildir. Aşıya erişim konusunda ve eğitim olanaklarında adaletsizlikler yaşanmaktadır. Özellikle kız çocukları; öğrenme kayıplarının artmasına bağlı olarak çocuk işçiliği konusunda, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, erken evlilik ve gebelik açısından daha savunmasız hâle gelmiştir.
ÇOCUK YOKSULLUĞU YÜZDE 10 ARTTI
UNICEF’in yayımladığı başka bir rapora göre; ikinci yılını tamamlamak üzere olan pandemi sürecinde, yoksulluk içinde yaşayan çocuk sayısı 100 milyon olup bu rakam çocuk yoksulluk oranında 2019 yılından bu yana yüzde 10’luk bir artış olduğunu göstermektedir. Yanı sıra çocuk işçi sayısının dünya genelinde 160 milyona ulaştığı bilinmektedir. Bu artışın, COVID-19 salgınının sebep olduğu yoksullukla doğrudan ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bahse konu sayının daha da artacağı, 2022 yılı sonuna kadar 9 milyon çocuğun daha çocuk işçiliğine itilme riski altında olduğu tahmin edilmektedir.
SAVAŞ MAĞDURU ÇOCUKLARIN DURUMU TRAJİK
2021 yılı boyunca dünyanın pek çok bölgesinde sıcak çatışmalar meydana gelmiştir. Suriye, Yemen, Afganistan, Etiyopya, Filistin ve son olarak Ukrayna; bu çatışmaların yaşandığı ülkelerden sadece birkaçıdır. UNICEF’in 2021 yılı sonunda yayımladığı bir rapora göre; dünya genelinde 426 milyon çocuk -neredeyse her beş çocuktan biri- çatışma bölgelerinde yaşamaktadır. Bu çatışmaların birçoğunun yıllardır devam etmesi ve bir çözüme ulaşmamış olmasının yanı sıra üzerine yeni çatışmaların eklenmiş olması, meseleyi daha trajik bir hâle getirmektedir.
DÜNYA ÇOCUKLARI TABLOSU
Bugün dünya üzerinde yaşayan yaklaşık 2,5 milyar çocuğun fiziksel ve psiko-sosyal ihtiyaçları karşılanamamakta. Bu çocukların 153 milyondan fazlası yetim olup ebeveyn bakımına muhtaçtır. COVID-19 pandemisi, AIDS, sıtma gibi salgın hastalıklar ve sağlık hizmetlerine bağlı sorunlar, siyasî ve askerî krizler ile iklim değişikliğine bağlı felaketler insan hayatını tehdit etmekte olup yetimlerin sayısı da her geçen gün artmaktadır. Sokaklarda yaşayan çocuk sayısının 400 milyona ulaşabileceği tahmin edilmektedir. Sayıları bilinmeyen sosyal yetimler ise ana babaları hayatta olmasına rağmen temel ihtiyaçlarını karşılamaktan yoksundur. 1 milyardan fazla çocuk, beslenme veya temiz su gibi temel ihtiyaçlarını giderememekte, 356 milyonunun da aşırı yoksulluk içinde yaşadığı tahmin edilmektedir.